Part of the debate – Senedd Cymru am 3:39 pm ar 3 Tachwedd 2020.
Mae'n ffaith anochel, mae arnaf ofn, nad yw amseroedd aros ar gyfer llawer math o driniaeth yn y GIG, ym mhob rhan o'r Deyrnas Unedig, yr hyn yr oedden nhw cyn dyfodiad y pandemig hwn. Ac rwy'n gresynu'n fawr at hynny, oherwydd yr ymdrech enfawr a fu yng Nghymru, drwy'r cyllid y mae Llywodraeth Cymru wedi'i ddarparu, ond gan weithwyr rheng flaen hefyd. Roeddem yn ein sefyllfa orau ers 2014 pan drawodd y pandemig, a bydd cymaint o'r cynnydd hwnnw wedi'i golli nawr a bydd yn anodd iawn ei adfer os na allwn ni wneud yr holl bethau yr ydym ni wedi sôn amdanyn nhw y prynhawn yma i gadw'r coronafeirws draw. Oherwydd bob dydd y mae mwy o welyau yn ein hysbytai yn cael eu defnyddio gan gleifion sy'n dioddef o'r coronafeirws, bob dydd mae mwy o bobl mewn gwelyau gofal critigol â'r coronafeirws arnyn nhw, mae hynny'n anochel yn lleihau'r cyfle i gynnig triniaethau i bobl ar gyfer yr holl bethau eraill sydd mor angenrheidiol. Byddwn ni'n ystyried gydag eraill ledled y Deyrnas Unedig pryd fydd hi'n synhwyrol ailgyflwyno disgwyliadau ar y GIG, ond nid wyf yn credu ein bod yn y sefyllfa honno lle yr ydym ni heddiw, lle yr ydym ni yn ddwfn—yn ddwfn—mewn argyfwng iechyd cyhoeddus y bydd hi'n ddoeth i bob Aelod yn y Siambr hon ei gydnabod a'i gyfleu yn y datganiadau cyhoeddus a wnânt ar y mater hwn.
O ran Calon y Ddraig, yna mae modd canfod tua hanner y 5,000 o welyau ychwanegol yr ydym ni wedi'u cynllunio ar gyfer y gaeaf hwn o fewn y GIG drwy ehangu capasiti sydd ar gael o fewn ein system bresennol. Felly, daw oddeutu eu hanner o gapasiti newydd mewn ysbytai maes a daw oddeutu hanner mewn ffyrdd eraill, ac mae ein cynlluniau ar waith, wrth gwrs, gyda Chaerdydd a'r Fro i sicrhau bod ffyrdd y bydd yn gallu ymateb pe bai'r niferoedd yn parhau i godi.
Mae'r pwynt olaf y mae Andrew R.T. Davies yn ei wneud yn un pwysig. Wrth gwrs, mae ein lleoliadau sy'n cael eu rheoleiddio, ein tafarndai, wedi hen arfer â gwirio hunaniaeth pobl. Maen nhw'n gwneud hyn drwy'r amser er mwyn gwneud yn siŵr bod rhywun mor hen ag y maen nhw'n dweud eu bod er mwyn gallu archebu diod. Felly, dyma'r math o adnabod yr ydym ni'n chwilio amdano, ac mae rhan o hyn yn seiliedig, fel y bydd Andrew, rwy'n siŵr, yn deall, ar y mater newydd o ran y ffin sydd wedi'i greu drwy gau'r sefydliadau hyn am bedair wythnos yn Lloegr pan fo nhw ar agor yn y fan yma, fel yr ydym ni eisiau iddyn nhw fod ar agor yma, yng Nghymru. Mae'n rhaid inni ddod o hyd i ffyrdd o gefnogi ein cymheiriaid yn Lloegr i atal nifer fawr o bobl rhag ceisio croesi'r ffin er mwyn gallu cael diod pan fo hynny yn erbyn y gyfraith yn Lloegr. Ac mae gallu archebu ymlaen llaw, ac yna gwirio pwy ydych chi, yn un o'r ffyrdd y byddwn yn gallu cefnogi ein cyd-Aelodau mewn mannau eraill yn eu hymdrechion nawr i oresgyn y feirws mewn rhannau eraill o'r DU.