A gaf fi ddiolch i Helen Mary Jones am ei chwestiynau a diolch iddi hefyd am y rhan adeiladol iawn y mae wedi'i chwarae, ac yn wir y mae Aelodau eraill yn y Siambr wedi'i chwarae, yn ffurfio'r gronfa cadernid economaidd yn ystod gwahanol gamau'r gefnogaeth hon?

Hoffwn wneud nifer o bwyntiau i ddechrau. Yn gyntaf oll, fel y gŵyr yr Aelodau, Llywodraeth Cymru sy'n cynnig y pecyn cymorth mwyaf hael a chynhwysfawr i fusnesau yn y Deyrnas Unedig, ond fel y mae Helen Mary Jones wedi'i nodi'n gywir, ni fyddai'n bosibl i unrhyw Lywodraeth gefnogi pob busnes gydag arian brys ar gyfer costau gweithredu a chyda chymorth ar gyfer datblygu busnes, ac felly mae'n rhaid inni ymdrin â hyn mewn ffordd sydd wedi'i thargedu, fel y nododd Helen Mary Jones, a dof yn ôl at y pwynt hwnnw.

Yr ail fater pwysig i'w godi gyda chanfyddiadau ynglŷn â thrydydd cam y gronfa cadernid economaidd yw bod dwy ran iddo, ac mae'r rhan fwyaf yn parhau i fod ar agor, a byddwn yn annog busnesau i wneud cais—os ydynt yn chwilio am arian brys ar gyfer eu busnesau—i'r gronfa i fusnesau dan gyfyngiadau symud gwerth £200 miliwn. Roedd y grant datblygu busnes gwerth £100 miliwn ar gyfer prosiectau datblygu, a dof yn ôl at y rheswm pam eu bod yn wahanol. Ond y trydydd pwynt i'w wneud ynglŷn â'r pecyn cymorth cyffredinol yw y bu rhywfaint o gamddealltwriaeth ynglŷn â dibenion y grantiau datblygu, ac mae'n ymddangos bod nifer o fusnesau wedi bod yn ceisio cael cymorth brys naill ai drwy system ar-lein y grant datblygu yn bennaf, neu drwy'r grantiau ardrethi annomestig a'r grantiau datblygu. O ganlyniad i hyn, rydym eisoes wedi gallu didoli nifer sylweddol o geisiadau ac rydym wedi canfod y bydd cyfradd y ceisiadau a wrthodir yn eithaf uchel oherwydd bod nifer sylweddol o fusnesau a gyflwynodd geisiadau ar y dydd Gwener hwnnw wedi gwneud hynny heb dystiolaeth ategol, neu wedi gwneud hynny heb gynllun cryf ar gyfer datblygu eu busnes, neu oherwydd nad oeddent wedi darparu unrhyw ddata llif arian, a'u bod eisiau cymorth ar gyfer llif arian, neu oherwydd bod eu prosiectau'n anghymwys, er enghraifft oherwydd bod nifer o ymgeiswyr yn gwneud cais am flaendaliadau ar dai gwyliau i'w gosod.

Gwnaethom sicrhau ei fod yn ddull wedi'i dargedu, ac roedd yr holl ganllawiau'n tynnu sylw busnesau at y ffaith ei fod wedi'i dargedu, ei fod at ddiben datblygu eu busnesau, gan greu swyddi neu ddiogelu swyddi. Roedd rhaid iddynt gydymffurfio â'n hegwyddorion gwerth am arian, roedd rhaid iddynt fod o ansawdd uchel, ac roedd rhaid iddynt wella'r rhagolygon busnes ar gyfer y tymor canolig a'r tymor hir. Nawr, gallaf ddweud wrth yr Aelodau fod yna £300 miliwn arall y mae'r Gweinidog cyllid wedi'i glustnodi mewn egwyddor ar gyfer cymorth busnes yn chwarter cyntaf 2021. Yn ogystal, mae cyllideb heb ei defnyddio yn weddill o gylch gwreiddiol y grantiau COVID-19 sy'n gysylltiedig ag ardrethi annomestig, ac mae swyddogion yn gweithio'n agos iawn ar hyn o bryd gyda thrysoryddion awdurdodau lleol i gadarnhau faint o'r arian hwn sydd heb ei ddefnyddio o hyd ar draws y 22 awdurdod lleol a pha opsiynau a allai fod ar gael i'w addasu at ddibenion gwahanol o bosibl. Gallaf ddweud wrth Aelodau hefyd, o ran y gronfa gwerth £100 miliwn ar gyfer grantiau datblygu busnes, y byddwn yn blaenoriaethu'r gwaith o arfarnu'r holl geisiadau a ddaeth i law. Ar hyn o bryd rwy'n cael cyngor pellach ar y camau nesaf mewn perthynas â'r hyn a wnawn gyda'r gronfa ar gyfer grantiau datblygu busnes, ac rwy'n gobeithio gwneud datganiad pellach yn y dyfodol agos iawn.

Ond i ateb rhai o'r pwyntiau eraill a gododd Helen Mary Jones—capasiti yn Busnes Cymru. Rydym yn adolygu capasiti yn Busnes Cymru yn gyson. Rydym yn cynyddu ac yn lleihau capasiti yn ôl yr angen. Nid wyf yn poeni cymaint am gapasiti adnoddau dynol ag yr wyf am y ffordd y mae'r bobl sydd ar y llinell gymorth yn cael eu trin gan rai—lleiafrif bach iawn. Ond rwyf wedi clywed bod rhai o staff llinell gymorth Busnes Cymru wedi dioddef cam-drin geiriol, ac rwy'n siŵr na fyddai neb yn y Siambr hon yn esgusodi ymddygiad o'r fath. Gwn fod hwn yn gyfnod hynod o anodd a phryderus i berchnogion busnesau, ond mae'n bwysig ein bod hefyd yn parchu'r bobl sy'n ceisio ein helpu, ac felly byddwn yn annog pawb sy'n ffonio llinell gymorth Busnes Cymru i fod yn gwrtais ac i barchu staff Bus Cymru.

Yna, yn olaf, mewn perthynas â'r pwynt a wnaeth Helen Mary Jones—unwaith eto, pwynt hynod werthfawr—am bwysigrwydd ystyried sut rydym yn helpu busnesau nad ydynt o bosibl yn gallu gweithredu drwy'r gaeaf, ond y gwyddom eu bod yn fusnesau hyfyw, i 'aeafgysgu' tan y flwyddyn nesaf. Gellir gwneud hynny, wrth gwrs, drwy ymestyn y cynllun cadw swyddi ac wrth gwrs, gydag unrhyw gymorth gan Lywodraeth Cymru a fyddai'n ceisio llenwi unrhyw fylchau neu ddarparu rhwyd ddiogelwch ychwanegol i ategu'r cynllun cadw swyddi. Ond wrth gwrs, mae hynny'n ei gwneud yn ofynnol i Lywodraeth y DU gytuno i ymestyn y cynllun cadw swyddi ymhellach, ac o ran hynny, ymestyn y cynllun cymorth incwm i’r hunangyflogedig ymhellach hyd nes y gall rhannau o'r economi ailagor yn wirioneddol ddiogel, boed hynny gydag amrywiaeth o frechlynnau neu addasiadau pellach a thrwy atal y feirws i lefel lle gallwn wneud hynny. Ond mae'n gwbl hanfodol fod Llywodraeth y DU yn ystyried estyniad pellach i'r cynllun cadw swyddi a'r cynllun cymorth incwm i’r hunangyflogedig.