Part of 1. Cwestiynau i'r Prif Weinidog – Senedd Cymru am 1:53 pm ar 1 Rhagfyr 2020.
Wel, Llywydd, mae bywydau pobl yn cael eu peryglu yma yng Nghymru heb fod unrhyw fai arnyn nhw eu hunain oherwydd y feirws hwn. Rwyf i wedi bod yn gwrando'n astud iawn ar yr hyn y mae'r Aelod wedi ei ddweud, ac rwy'n siŵr, yn y pen draw, y bydd yn cydnabod bod hwn yn argyfwng iechyd cyhoeddus ac mai dyma pam mae'r camau hyn yn cael eu cymryd. Nid wyf i wedi ei glywed yn cyfeirio at hynny unwaith yn ei gwestiynau hyd yn hyn.
Dros y penwythnos hwn, roedd Gweinidogion mewn trafodaethau gydag amrywiaeth eang o wahanol grwpiau buddiant. Roeddem ni'n siarad â'n cydweithwyr yn yr awdurdod lleol; roeddem ni'n siarad gyda'r undebau llafur; roeddem ni'n siarad gyda'r awdurdodau gorfodi; roeddem ni'n siarad gyda'r sector ei hun. Nid oes unrhyw benderfyniadau hawdd yn y fan yma. Nid oes unrhyw benderfyniadau hawdd o unrhyw fath ar hyn o bryd. Fe wnaethom ni edrych yn ofalus iawn ar y cyfyngiadau haen 3 yn Lloegr lle mae busnesau ar gau yn llwyr; nid ydyn nhw'n agor eu drysau o gwbl. Fe wnaethom edrych yn ofalus ar y cyfyngiadau lefel 3 yn yr Alban. Fe wnaethom edrych ar adolygiad SAGE o'r ddau ddull hynny, ac mae dull SAGE yn awgrymu nad oes gwahaniaeth iechyd cyhoeddus rhwng y ddau fesur—mae'r ddau yn llwyddiannus. Oherwydd hynny, ein dewis oedd dilyn model yr Alban, lle bydd y busnesau hynny sy'n dewis agor yn gallu parhau i fasnachu tan 6 o'r gloch fin nos. A dyna oedd ein penderfyniad, mewn trafodaeth â'r sector, i wneud yr hyn a allem i sicrhau'r cydbwysedd anodd rhwng achub bywydau pobl a gorfod rhoi sylw i fywoliaeth pobl. A bydd y cymorth y byddwn ni'n ei gynnig i bobl y mae eu busnesau yn cael eu heffeithio yn mynd y tu hwnt i unrhyw beth sydd wedi bod ar gael hyd yn hyn yng Nghymru, a'r tu hwnt i unrhyw beth a fyddai ar gael iddyn nhw mewn unman arall yn y Deyrnas Unedig.