Part of the debate – Senedd Cymru am 2:34 pm ar 1 Rhagfyr 2020.
A gaf i ofyn i'r Trefnydd ystyried adroddiad i'r Siambr hon ar ymchwiliad Comisiwn Ffiniau a Democratiaeth Leol Cymru i ffiniau mewn awdurdodau lleol yng Nghymru? Mae gennyf i broblem benodol sy'n wynebu'r bobl hynny yn Forge Mill yn Ystrad Mynach, lle maen nhw wedi cael eu symud o un ardal cyngor cymuned, y maen nhw'n cysylltu'n gryf â hi—Cyngor Cymuned Gelligaer—i ardal cyngor cymuned arall, nad ydyn nhw yn cysylltu â hi, sef cyngor cymuned Llanbradach. Nid wyf i erioed wedi cael cynifer o bobl yn cwyno wrthyf i am ffiniau llywodraeth leol o'r blaen—mae hyn wedi effeithio ar 528 o etholwyr, a bydd yn eu symud i bob pwrpas o Ystrad Mynach i Lanbradach, ac Ystrad Mynach yw'r gymuned y mae ganddyn nhw'r cysylltiad agosaf â hi. Ac yn wir, gan fy mod yn byw gerllaw, rwy'n gallu deall y teimladau hynny. Mae problem hefyd o ran bod Bargoed ac Aberbargoed yn cael eu cysylltu â'i gilydd. Wel, mae Aberbargoed yn etholaeth Islwyn, ac mae Bargoed yn etholaeth Caerffili, a'r unig beth sydd gan y ddwy dref hynny yn gyffredin yw bod gan y ddwy ohonyn nhw 'bargoed' yn eu henwau, a dyna'r cwbl.
Rwyf i wedi codi'r pryderon hynny yn uniongyrchol â'r Gweinidog yr wythnos diwethaf, ac mae'n rhaid iddi weithredu mewn modd lled-farnwrol, felly ni fydd hi'n gallu gwneud datganiad ar hyn cyn iddi wneud ei phenderfyniad ei hun. Ond yr hyn yr hoffwn i ei gael yw adroddiad i'r Siambr hon ynghylch y penderfyniad hwnnw. Ac a gaf i hefyd amserlen ar gyfer faint o amser y bydd yn ei gymryd i wneud y penderfyniad hwnnw? Bydd yn chwe wythnos ar ôl cyflwyno'r papur, sef 5 Tachwedd, ond, yn ystod y cyfnod anodd hwn, mae'n anodd dweud pryd yn union fydd hynny—felly, rhyw fath o amserlen ynghylch sut y caiff y penderfyniad hwnnw ei wneud. Mae pobl, yn enwedig yn Forge Mill, wedi cyflwyno sylwadau cryf iawn ynghylch hyn.