Part of the debate – Senedd Cymru am 5:55 pm ar 1 Rhagfyr 2020.
Rwy'n credu mai dyma'r penderfyniadau anoddaf yr ydym ni wedi'u hwynebu dros y naw mis diwethaf, cyfres o benderfyniadau eithriadol o anodd a orfodir ar bob Llywodraeth o ganlyniad i'r feirws hwn. A gobeithio, wrth ymdrin â'r penderfyniadau hyn, y byddwn i gyd yn rhannu'r un penderfyniad i wneud yr hyn sy'n iawn i'r bobl a gynrychiolwn—i beidio â gwneud yr hyn sy'n hawdd, ac nid i wneud yr hyn sy'n boblogaidd, ond i wneud yr hyn sy'n iawn. Ac rwy'n gresynu at yr agwedd yma o fachu ar gyfle yr ydym ni wedi'i weld yma y prynhawn yma gan gynrychiolwyr y Ceidwadwyr, sy'n condemnio Llywodraeth Cymru am wneud yr hyn y byddant yn annog eu Haelodau Seneddol i bleidleisio drosto yn Lloegr yn ddiweddarach heno. Rhaid i ni wneud yr hyn sy'n iawn. A rhaid i ni esbonio hefyd, a rhaid i ni hefyd argyhoeddi pobl ynghylch yr hyn sy'n iawn a'r penderfyniadau sy'n cael eu gwneud.
Mae'r Prif Weinidog wedi gwneud nifer o honiadau y prynhawn yma. Hoffwn weld y dystiolaeth am y penderfyniadau a wneir. Mae'n addas ac yn briodol bod Llywodraeth Cymru yn gwneud y penderfyniadau hyn, ac mae'n addas ac yn briodol eu bod wedyn yn dod yma i egluro'r penderfyniadau hynny. Mae'n addas ac yn briodol bryd hynny i ni gael cyfle i drafod a dadlau y mesurau hynny. Ond ni allwn ni ond gwneud hynny os cawn ni ein hysbysu ac os oes gennym ni yr holl wybodaeth sydd ar gael i ni a'r bobl a gynrychiolwn, i'n galluogi ni wedyn i graffu'n ddigonol ar Weinidogion, dwyn Gweinidogion i gyfrif, ac yna egluro'r penderfyniadau hynny i'r bobl a gynrychiolwn, ac i roi'r arweiniad y mae'r Prif Weinidog wedi'i wneud dros yr wythnosau diwethaf.
O'm rhan fy hun, fe hoffwn i weld mwy o orfodaeth, yn enwedig mewn gweithleoedd. Hoffwn weld mwy o brofion torfol ym Mlaenau Gwent, yn enwedig. Hoffwn weld ffordd fwy cynhwysfawr o ymdrin â pholisi. Ac os yw'r Prif Weinidog eisiau i mi ac eraill ei gefnogi yn y rheoliadau hyn, yna rhaid iddo roi'r dystiolaeth a'r cyngor a gafodd gan ei gynghorwyr i ni er mwyn ein galluogi i wneud hynny.