Part of the debate – Senedd Cymru am 2:43 pm ar 8 Rhagfyr 2020.
Trefnydd, a gaf i alw am ddatganiad gan y Gweinidog Addysg, os gwelwch yn dda, i fynd i'r afael â phroblem yn ein hysgolion sydd bellach wedi gwaethygu ers y tro diwethaf imi siarad â chi? Rwyf eisiau croesawu'r hyn a ddywedodd y Prif Weinidog yn gynharach—fod datganiad wedi dod y bore yma yn dweud y bydd llywodraeth leol ac ysgolion nawr yn aros ar agor tan ddiwedd y tymor hwn. Yn ddiddorol, dywedodd y Prif Weinidog hefyd fod plant mewn mwy o berygl gartref nag mewn ysgolion. Yn hynny o beth, rwy'n siŵr y bydd yn rhannu fy mhryderon i fod grwpiau blwyddyn gyfan mewn rhai o'n hysgolion nawr yn dal i aros gartref o'r ysgol oherwydd un achos o coronafeirws fesul grŵp oedran. Er enghraifft, mewn ysgol yn fy ardal i, yn fy rhanbarth i, mae dau grŵp blwyddyn wedi bod i ffwrdd o'r ysgol am bythefnos ac wedi bod yn ôl yn yr ysgol am bedwar diwrnod cyn iddyn nhw gael gwybod bod yn rhaid iddyn nhw ynysu eto am bythefnos eto, ac mae hyn i gyd, mae'n debyg, oherwydd un achos yn unig fesul grŵp oedran. Gweinidog, rwy'n ymwybodol iawn, yn amlwg, fel y trafodwyd heddiw eisoes, fod yr achosion yn codi'n gyflym a bod yn rhaid i iechyd a diogelwch y cyhoedd ddod yn gyntaf, a bod ysgolion yn gwneud y gorau o ran y cyngor y maen nhw'n ei gael, ond mae yna rywbeth sydd ddim yn gweithio ar hyd y ffordd. Mae gwahaniaethau enfawr rhwng ardaloedd cynghorau o ran sut mae COVID yn cael ei drin yn ein hysgolion. Rwy'n gwybod bod rhywfaint o ymreolaeth leol wedi'i rhoi ar y materion hyn yn bwrpasol, ond, o edrych ar y canlyniadau hyn, onid ydych chi'n credu ei bod yn bryd i ni gael rheolaeth dros hyn? Mae plant yn gorfod aros i ffwrdd o'r ysgol yn llawer rhy reolaidd erbyn hyn. Mae angen i'r Llywodraeth annerch y Siambr hon ar frys a nodi sut mae'n mynd i ymdrin â'r anghysondeb hwn a sut mae'n mynd i sicrhau y gall pawb nawr fanteisio ar addysg gartref ar lefel sy'n agos at gael addysg yn yr ystafell ddosbarth. Ac rwy'n cael adroddiadau nad ydy hynny'n hollol—