7. & 8. Dadl: Cyfyngiadau Coronafeirws Newydd (Gohiriwyd o 8 Rhagfyr) a Dadl y Ceidwadwyr Cymreig: Coronafeirws — Cyfyngiadau mis Rhagfyr

Part of the debate – Senedd Cymru am 6:30 pm ar 9 Rhagfyr 2020.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Andrew RT Davies Andrew RT Davies Conservative 6:30, 9 Rhagfyr 2020

(Cyfieithwyd)

Felly, nid oes neb, o unrhyw blaid wleidyddol, yn anghytuno ynglŷn â difrifoldeb yr hyn y mae'r wlad yn ei wynebu, ond mae'n gwbl resymol inni ddod i'r Siambr hon a thrafod dewisiadau amgen a chynnig dewisiadau amgen, oherwydd pan edrychwn ar yr hyn y mae'r Llywodraeth wedi'i gyflwyno dro ar ôl tro i'r Siambr hon—a phe bawn yn mynd drwy reoliadau'r hydref yn ystod y 12 wythnos diwethaf a ddygwyd i'r Siambr hon—rydym wedi cael cyfyngiadau yn ôl ardaloedd cynghorau wedi'u rhoi ar waith, heb iawndal ariannol i fusnesau, gallwn ychwanegu; rydym wedi cael y cyfyngiadau teithio rhwng Cymru a Lloegr; rydym wedi cael y cyfyngiadau symud/cyfnod atal byr a oedd yn mynd i wneud gwahaniaeth mor enfawr ac mae'n amlwg nad yw wedi gwneud hynny. Ar ôl y cyfnod atal byr, cawsom deithio digyfyngiad ar sail Cymru gyfan, felly ni wnaeth unrhyw wahaniaeth beth oedd y gyfradd heintio ym mha ran bynnag o Gymru rydych chi'n dod ohoni; gallech deithio neu beth bynnag roeddech am ei wneud. Bellach mae lletygarwch wedi'i gau, ond eto gallech neidio i mewn i'ch car oherwydd yr wythnos diwethaf codwyd y cyfyngiadau teithio a gallech fynd draw i Loegr i ardal haen 2 neu haen 1 a chael peint o gwrw a mwynhau lletygarwch yn yr ardaloedd hynny a dychwelyd i Gymru. A nawr mae'r cyfyngiadau'n llacio ar gyfer y Nadolig, a dywedir wrthym mewn datganiadau gan y Gweinidog iechyd a'r Prif Weinidog, a phawb arall sy'n cynghori, y bydd cyfyngiadau dramatig ar y wlad pan ddaw'r Nadolig. A oes ryfedd fod hyder y cyhoedd yn yr hyn y mae'r gwleidyddion yn ei ddweud yn lleihau?

Rwyf am holi'r Gweinidog iechyd am ei gyfeiriad at y briff a gafodd Rhun ap Iorwerth a minnau yr wythnos diwethaf. Dyna'r briff uniongyrchol cyntaf i lefarwyr a gynigiwyd i mi gan y Gweinidog iechyd ers i mi ymgymryd â'r rôl hon ym mis Gorffennaf. Dyna'r tro cyntaf. Nawr, pan fyddaf yn cymharu'r rhyngweithio'n wleidyddol rhwng y Llywodraeth mewn rhannau eraill o'r Deyrnas Unedig a'r gwrthbleidiau i'w hysbysu—. Os cymerwch y cyfyngiadau symud a gyflwynwyd yn Lloegr, cafwyd trafodaethau cynhwysfawr rhwng y gwrthbleidiau a rhannu gwybodaeth. Mae'n ddigon posibl y bu anghytundeb, ond o leiaf roedd pobl yn deall beth oedd yn digwydd. Heddiw, yma yng Nghymru, rhaid inni edrych ar y gynhadledd i'r wasg sy'n digwydd am 12:30 neu 12:15 ar ddydd Llun, dydd Mercher neu ddydd Gwener, yn hytrach na chael datganiadau yn y Senedd hon. A'r Senedd a ddylai fod â rôl benderfynu yn unrhyw rai o'r cyfyngiadau y mae'r Llywodraeth yn eu cyflwyno.

Ni allaf weld pam na allai neb bleidleisio dros y cynnig y mae'r Ceidwadwyr wedi'i roi ar y papur trefn heddiw, oherwydd credaf fod pob Aelod, gan gynnwys Aelodau'r Llywodraeth, yn codi eu hanesmwythyd ynghylch y cyfyngiadau sydd wedi'u gosod ar y sector lletygarwch. Y cyfan rydym yn galw amdano yw atal y cyfyngiadau presennol a gweithredu rheoliadau mwy cymesur yn eu lle. Credaf fod pob un Aelod—. Dywedodd Mike Hedges o Abertawe ei fod am i'r tafarndai agor cyn gynted â phosibl, ond mae am i gamau gael eu cymryd yn erbyn y rhai sy'n camdrin y system. Credaf y byddem i gyd yn cytuno â hynny, ac rydym i gyd am sicrhau, lle mae arferion gwael yn cael eu gweithredu, fod yr arferion hynny'n cael eu dileu, oherwydd yr union ffigurau y soniais amdanynt yn fy sylwadau agoriadol—y cyfraddau marwolaeth uchaf yn unrhyw ran o'r Deyrnas Unedig, y cyfraddau heintio uchaf yn unrhyw ran o'r Deyrnas Unedig. Mae'r rheini'n broblemau go iawn y mae'n rhaid inni fynd i'r afael â hwy, ac ni allwn droi ein cefnau ar y gweision cyhoeddus ymroddedig sy'n gweithio'n ddiflino yn ein systemau iechyd a gofal ac yn ein hawdurdodau lleol i sicrhau bod pobl yn ddiogel yn eu cymunedau neu mor ddiogel ag y gallant fod.

A bydd yn dibynnu ar bobl yn ysgwyddo eu cyfrifoldebau'n unigol ac yn bod o ddifrif yn eu cylch, oherwydd er ei fod yn teimlo fel pe bai hyn wedi bod yn digwydd ers canrifoedd, rydym o fewn pellter cyffwrdd, gyda'r brechlyn nawr, i ddyfodol mwy gobeithiol. Roedd yn braf gadael y tŷ y bore yma gyda'r newyddion brecwast yn llifo o bob cwr o'r byd yn nodi'r ffaith mai Prydain, y Deyrnas Unedig, oedd y wlad gyntaf i frechu ei phoblogaeth gyda brechlyn cymeradwy sydd wedi mynd drwy dreialon meddygol. Mae honno'n stori newyddion gadarnhaol y dylem fod yn ei chroesawu. Ond mae'r rheoliadau hyn y mae'r Llywodraeth wedi'u rhoi ar y bwrdd ers wythnos diwethaf sy'n cosbi rhan bwysig o'n heconomi—rhan o'n heconomi sydd wedi codi ei gêm, wedi mabwysiadu'r cyfyngiadau ac wedi buddsoddi i greu amgylchedd diogel i bobl gael cysur lletygarwch a rhyngweithio mewn amgylchedd wedi'i reoleiddio—wedi mynd yn rhy bell, a dyna pam ein bod wedi cyflwyno'r cynnig hwn heddiw.

Cefais fy meirniadu gan yr Aelod dros Dorfaen am wleidyddoli sefyllfa COVID. Nid wyf yn ymddiheuro am roi dewis arall pan gredaf fod y Llywodraeth yn anghywir. Rwyf wedi amlinellu yn fy sylwadau fy mod yn credu bod y Llywodraeth yn anghywir, a chyfeiriaf at y ffaith bod y bwrdd iechyd sy'n eich gwasanaethu chi a minnau, pan gefais fy sesiwn friffio gyda hwy'n ddiweddar, wedi tynnu sylw at y ffaith mai wyth o bobl a oedd mewn uned gofal dwys ar gyfer 88. Pan oeddwn yn dod i mewn i'r Siambr hon ac yn cael gwybod fy mod yn gwneud anghymwynas â'r GIG—. Gyda phob parch, ni fyddwn yn dweud bod unrhyw un yn y Siambr hon yn gwneud anghymwynas â'r GIG. Gall pobl roi dewisiadau amgen, oherwydd democratiaeth yw hi, ac rwy'n gresynu at y sylwadau a gyfeiriodd ataf fel Gweinidog iechyd yr wrthblaid ac at arweinydd yr wrthblaid heddiw. Mae democratiaeth yn dda i unrhyw wlad, a dyna pam ein bod yn trafod y pwyntiau hyn, a dyna pam rwy'n gobeithio y bydd pobl yn cefnogi'r cynnig ar y papur trefn heddiw yn hytrach na dweud bod pobl yn gwneud pwyntiau gwleidyddol rhad, oherwydd nid ydynt yn gwneud hynny, a gwyddom ei werth. A gallaf eich gweld yn dweud ein bod, a byddwn yn falch o ddadlau ar unrhyw lwyfan a ddymunwch.