Ac mae'r tafarndai a'r bwytai wedi gwario miloedd ar filoedd o bunnoedd ar geisio sicrhau bod eu busnesau'n cydymffurfio â mesurau COVID, ac erbyn hyn mae'r holl arian hwnnw wedi'i wastraffu. Ac os bydd yn rhaid iddynt aros am fisoedd er mwyn cael unrhyw fath o iawndal ariannol, bydd hynny'n cynyddu nifer y rhai a fydd yn mynd i'r wal.

Mae'n amlwg mai tafarndai ar y ffin, neu o fewn pellter rhesymol i'r ffin rhwng Cymru a Lloegr, sydd o dan yr anfantais fwyaf a beth yw'r budd yng ngogledd-ddwyrain Cymru neu'r holl ffordd i lawr ardaloedd y ffin—i lawr i Gas-gwent—o gau pob sefydliad ar un ochr i'r ffin pan fyddant yn dal i fod ar agor ar yr ochr arall? Mae'n amlwg yn syniad hurt fod rhaid i ni gael un polisi sydd yr un mor berthnasol i bob rhan o'r wlad er gwaethaf y gwahaniaethau amrywiol a gwahanol rhwng y ffordd y trosglwyddir y clefyd ac yn wir y lleoedd y caiff ei drosglwyddo ynddynt. 

Oherwydd na roddodd Llywodraeth Cymru fawr o rybudd, mae'n amhosibl i fusnesau gynllunio ymlaen llaw er mwyn ceisio lliniaru effeithiau'r cyfyngiadau symud. Mae wedi bod yn amhosibl i fusnesau gynllunio ym maes lletygarwch oherwydd bod cwrw'n troi ac felly, os na allwch ei werthu, rhaid i chi gael gwared arno, ac rydym wedi gweld hynny. Yn ôl y sôn, mae'r Glamorgan Brewing Company, sydd wedi'i leoli yn Llantrisant, wedi arllwys 40,000 peint o gwrw i lawr y draen yr wythnos diwethaf, ac mae llawer o rai eraill yn yr un sefyllfa'n union. Mae cadeirydd yr Ymgyrch dros Gwrw Go Iawn wedi dweud nad oes unrhyw dystiolaeth y bydd gwaharddiad llym ar alcohol yn atal lledaeniad COVID-19. Yr hyn sy'n amlwg yw bod ein diwylliant tafarn yn cael ei ddefnyddio fel bwch dihangol cyfleus o ran lledaeniad y pandemig. 

Ac wrth gwrs, mae'n ymddangos bod gan Lafur Cymru hanes da o ddinistrio busnesau lleol o blaid cwmnïau rhyngwladol mawr. Yr un person yn y byd sydd wedi gwneud fwyaf yn sgil COVID yw Mr Jeff Bezos, oherwydd mae Amazon wedi cynyddu ei fusnes yn sylweddol o ganlyniad i'r pandemig. Bydd y gwaharddiad ar alcohol mewn tafarndai a bwytai a bariau lleol ond o fudd i'r archfarchnadoedd ac yn anfanteisiol i fusnesau annibynnol yng Nghymru. Nid yw'n syndod fod ein Prif Weinidog wedi'i wahardd o dros 100 o dafarndai ledled Cymru a heb amheuaeth, bydd llawer mwy'n gwneud yr un peth. 

Mae'r Prif Weinidog wedi symud y pyst gôl ar gyfer y tafarndai sydd wedi treulio llawer o amser a miloedd o bunnoedd ar wneud eu safleoedd yn ddiogel rhag COVID. Dywedodd Llywodraeth Cymru wrth dafarndai y gallent agor pe baent yn gwneud eu safle yn ddiogel rhag COVID, ond cyn gynted ag y cawsant ganiatâd i agor, cawsant eu cau eto dros y cyfnod atal byr o bythefnos. Ac ar ôl i hynny gael ei godi, caeodd Llywodraeth Cymru dafarndai'n llechwraidd, drwy osod mesurau heb unrhyw dystiolaeth, a'i gwnâi'n anymarferol i lawer o dafarndai agor. Felly, ni fyddaf yn petruso rhag pleidleisio yn erbyn y mesurau hyn unwaith eto heddiw, gan fy mod yn credu y dylid cael—