Part of 1. Cwestiynau i'r Prif Weinidog – Senedd Cymru am 2:13 pm ar 12 Ionawr 2021.
Wel, Llywydd, rwy'n hapus iawn i wneud yr union beth hwnnw. Ym mis Tachwedd, dywedodd y Canghellor y bydd yn gwneud penderfyniad ar y mater hwn yn gynnar yn y flwyddyn newydd. Ar 8 Ionawr cawsom ateb o'r diwedd i lythyr yr oedd y Gweinidog Cyllid yn y fan yma wedi ei ysgrifennu gyda chymheiriaid yn Llywodraeth yr Alban a Gweithrediaeth Gogledd Iwerddon yn ôl ym mis Tachwedd, yn dweud bod y Canghellor yn mynd i aros am fwy o dystiolaeth cyn penderfynu. Wel, pa dystiolaeth sydd ei hangen arno, Llywydd? Mae'n debyg bod yr £20 yr wythnos yn gydnabyddiaeth o bedair blynedd o rewi budd-daliadau i bobl o oedran gweithio a diddymu elfen deuluol credydau treth a chredyd cynhwysol. Os oes angen rhagor o dystiolaeth arnyn nhw, Llywydd, rwy'n hapus i'w ddarparu fy hun.
Dywedaf wrthych chi am eiliad bod staff fy swyddfa etholaethol, yn ogystal â threulio'r cyfnod cyn y Nadolig yn gorfod dosbarthu talebau banc bwyd ar raddfa nad oeddem ni erioed wedi ei weld o'r blaen, ar Noswyl Nadolig cysylltodd teulu un rhiant â ni gyda phump o blant nad oedd ganddyn nhw ddim yn y tŷ, yn llythrennol, i fwydo'r plant hynny dros gyfnod y Nadolig. Mae pobl fy swyddfa i, fel eich rhai chithau i gyd, yn gweithio gartref ac maen nhw'n gorfod gwneud y gorau y gallan nhw o dan yr amgylchiadau hynny, a threuliasant Noswyl Nadolig yn rhedeg o gwmpas yn ceisio gwneud yn siŵr bod gan y pum plentyn hynny rywbeth i'w fwyta dros y Nadolig. Yn y pen draw, darparodd busnes lleol gwych y bwyd yr oedd ei angen arnyn nhw a llwyddwyd i'w gael atyn nhw.
Ond, Llywydd, ni allaf ddweud wrthych chi pa mor ddig y mae'n fy ngwneud, yn yr unfed ganrif ar hugain, bod gennym ni system sy'n gadael plant yma yng Nghymru yn y sefyllfa honno. Doedden nhw ddim yn y sefyllfa honno drwy ddamwain; roedden nhw yn y sefyllfa honno oherwydd bod polisi cap teuluol y Llywodraeth hon wedi gadael y teulu hwnnw yn yr amgylchiadau hynny. Mae'n bolisi creulon—polisi creulon—sy'n trosglwyddo canlyniadau ymddygiad rhieni i blant. Rwy'n hapus iawn i ddarparu'r dystiolaeth honno i Weinidogion y DU y tro nesaf y caf i gyfle, ac i ddweud wrthyn nhw bod y teuluoedd hynny angen gwybod nawr—nawr—na ofynnir iddyn nhw ymdopi gyda £1,000 yn llai ar ôl diwedd mis Mawrth eleni.