Part of 1. Cwestiynau i'r Gweinidog Cyllid a'r Trefnydd – Senedd Cymru am 1:45 pm ar 13 Ionawr 2021.
Rwy’n fwy na pharod i roi’r diweddariad hwnnw. Fe fyddwch yn cofio, y llynedd, inni gyhoeddi ein cynllun gwella’r gyllideb cyntaf erioed, ac roedd hwnnw’n nodi peth o’r gwaith y byddem yn ei gychwyn eleni er mwyn deall effaith ein gwariant yn well, ond hefyd er mwyn caniatáu inni wneud penderfyniadau gwell o ran cyllidebu ar sail rhyw, er enghraifft, ond hefyd i ddeall effaith y dyraniadau rydym wedi'u gwneud ar garbon. Felly, ochr yn ochr â'r gyllideb eleni, byddwch yn gweld sawl darn newydd o waith yn cael eu cyhoeddi. Un ohonynt yw effaith ddosbarthiadol y gwariant ar wasanaethau cyhoeddus datganoledig yng Nghymru. Mae hwnnw’n waith newydd rydym wedi’i gychwyn i gael gwell dealltwriaeth o’r effaith ar y gwahanol grwpiau economaidd-gymdeithasol yng Nghymru. Fe fyddwch hefyd yn gweld y gwaith rydym wedi dechrau ei ddatblygu ar gyllidebu ar sail rhyw.
Ond yn olaf, trydedd ran y dull newydd yw'r cynllun peilot i fodelu'r allyriadau nwyon tŷ gwydr a amcangyfrifir. A dyma'r tro cyntaf erioed inni roi cynnig ar unrhyw beth o’r fath yng Nghymru, ac mae'n ymateb i'r pryderon rydych chi ac eraill wedi'u codi yn y Pwyllgor Cyllid ac mewn mannau eraill, a bod hyn yn rhywbeth y byddech yn awyddus i’w wneud. Felly, ochr yn ochr ag adroddiad y prif economegydd, cyhoeddais y gwaith archwilio cychwynnol y gwnaethom gomisiynu’r Uned Ymchwil i Economi Cymru ym Mhrifysgol Caerdydd i'w wneud ar ein rhan, ac maent yn amcangyfrif yr allyriadau nwyon tŷ gwydr sy'n gysylltiedig â gwariant Llywodraeth Cymru. Gwnaethant hynny yn y lle cyntaf ar y gyllideb refeniw fwyaf ar gyfer y prif grŵp gwariant iechyd a gwasanaethau cymdeithasol, ac mae hynny'n seiliedig ar ffigurau'r llynedd, ond rydym yn gobeithio, rhwng nawr a'r gyllideb derfynol, y gallwn gyrraedd pwynt lle rydym wedi edrych ar ffigurau eleni, ac wedi edrych hefyd ar bob un o'r gwahanol brif grwpiau gwariant. Felly, yn sicr, nid yw'n waith gorffenedig o ran deall ein heffaith mewn perthynas â charbon, ond mae'n bendant yn gam pwysig ymlaen yn y ffordd rydym yn dangos effaith y dewisiadau a wnawn.