Part of 1. Cwestiynau i'r Prif Weinidog – Senedd Cymru am 2:50 pm ar 19 Ionawr 2021.
Llywydd, gan Aelod sydd, rwy'n credu, yn y bumed blaid wleidyddol y mae wedi ymuno â hi ers yr etholiad diwethaf erbyn hyn, mae pregethau ar sefydlogrwydd yn ymddangos braidd yn annhebygol. Y ffordd i drafod dyfodol cyfansoddiadol Cymru yw gwneud gwahanol gynigion, eu cyflwyno i'r cyhoedd, gwneud dadleuon o'u plaid. Bydd Plaid Lafur Cymru a'r Llywodraeth yr wyf i'n ei chynrychioli yn parhau i ddadlau mai'r ffordd orau o sicrhau dyfodol cyfansoddiadol Cymru yw drwy ffurf ar ffederaliaeth radical, lle y cydnabyddir dosbarthiad sofraniaeth i bedair gwahanol Senedd, a etholir yn uniongyrchol yn y Deyrnas Unedig, ond lle'r ydym ni'n dewis cyfuno'r sofraniaeth honno er mwyn sicrhau nodau cyffredin yn fwy effeithiol—setliad datganoli sefydledig ar gyfer Teyrnas Unedig lwyddiannus.
Dyna'r tir y mae Plaid Lafur Cymru yn ei feddiannu, nid cenedlaetholdeb Seisnig gynyddol y Blaid Geidwadol yma yng Nghymru, a'r ymgeiswyr hynny y mae'n ymddangos eu bod hi'n barod i'w dewis ar y sail y byddan nhw, i ddyfynnu un ohonyn nhw, yn 'defnyddio gordd ar y Senedd', ac yn dod yma i ymgyrchu dros ddinistrio datganoli. Mae'n ymddangos mai dyna safbwynt y Blaid Geidwadol fodern yng Nghymru, ond ni fyddwn ychwaith yn cefnogi'r syniad o annibyniaeth—syniad o'r bedwaredd ganrif ar bymtheg ar gyfer problem yr unfed ganrif ar hugain. Y dyfodol gwirioneddol, y dyfodol cyfansoddiadol y mae'r rhan fwyaf o bobl yng Nghymru eisiau ei weld yw datganoli priodol, grymus, sefydledig gyda'r manteision y mae aelodaeth barhaus o'r Deyrnas Unedig yn eu cynnig i Gymru.