Part of the debate – Senedd Cymru am 5:01 pm ar 20 Ionawr 2021.
A gaf fi ddechrau drwy ganmol ein cyd-Aelod, Jayne Bryant, am gyflwyno'r pwnc hwn i'r Senedd? Credaf fod y ffordd y mae newydd draddodi ei haraith heddiw yn dangos yn glir pa mor bwysig yw'r mater hwn, ac rydym yn dweud 'diolch' wrth ein staff GIG a'n gweithwyr gofal gwych.
Mae'n amhosibl dweud pryd a sut y mae anhwylder straen wedi trawma yn taro, ond pan fydd yn gwneud hynny, gall fod yn wanychol ac yn ddinistriol. Rwy'n dweud hyn o fy mhrofiad personol a fy mrwydr fy hun. Ar hyn o bryd, mae ein GIG a'n staff gofal cymdeithasol a'n gwirfoddolwyr yn cael eu hymestyn y tu hwnt i'r hyn y gallem ei ddisgwyl yn rhesymol ganddynt, a hyd yn oed yr hyn y gallem ei ddychmygu. Ond maent yn dal ati, ac maent yn dal i fynd er mwyn y wlad.
Gallai pryder, blinder a hyd yn oed ymdeimlad o anobaith o bosibl fod yn broblem wirioneddol, ond gallem wynebu mwy fyth o risg yn y dyfodol gan y gallai sgil-effeithiau a achosir gan drawma ddigwydd ar unrhyw adeg. Nawr, ni ddylai hyn synnu'r Llywodraeth, a dylem gynllunio ar ei gyfer yn awr. Bydd angen cefnogaeth sylweddol gan fod y problemau iechyd meddwl hyn yn rhagweladwy a byddant yn effeithio ar bawb.
Ddirprwy Lywydd, rwyf am orffen gyda geiriau Jayne Bryant: nid yw pob arwr yn gwisgo clogyn, ond gwyddom ble maent yn gweithio, ac mae angen i ni fel Llywodraethau ac fel unigolion gefnogi'r arwyr sydd wedi ein cefnogi ni ac sy'n parhau i'n cefnogi ni. Diolch.