Wel, wrth gwrs, rydym yn cydnabod bod cyfyngiadau symud yn achosi niwed yn ogystal â manteision, ac rydym wedi bod yn onest iawn ynglŷn â hynny mewn datganiadau a wnaed gennyf fi, gan y Prif Weinidog a chan y papurau tystiolaeth rydym wedi'u cyhoeddi gan ein grŵp cynghori technegol, ac yn wir, y datganiadau a gyhoeddwyd gan ein prif swyddog meddygol. Felly, nid yw hyn yn ffactor newydd i ni ei ystyried. Mae bob amser yn gydbwysedd rhwng y niwed y gall cyfyngiadau symud ei achosi ar ffurf mwy o arwahanrwydd, y dadleoli rhwng gwahanol bobl a'r effaith ar blant a phobl ifanc, a dyna pam ein bod wedi bod mor awyddus i geisio cynnal dysgu wyneb yn wyneb cyhyd ag y bo modd; dyna pam mai hon yw ein blaenoriaeth arwyddocaol gyntaf, fel rydym wedi’i ddweud bob amser, o ran gallu dod allan o gyfyngiadau symud lefel 4 fel y maent heddiw.

Felly, rydym yn cydnabod effaith mwy hirdymor y cyfyngiadau symud rydym yn eu rhoi ar waith, ynghyd â'r manteision sylweddol y mae cyfyngiadau symud yn eu darparu i helpu i leihau cyfraddau heintio, a helpu i atal pobl rhag dal COVID a'r niwed y byddai hynny’n ei achosi. Rydym eisoes wedi gweld ystadegau brawychus ac ofnadwy ar nifer y bobl sydd yn yr ysbyty ar hyn o bryd, nifer y bobl sydd wedi colli eu bywydau a chanran y marwolaethau ychwanegol, sy'n gymaint ac yn fwy nag unrhyw ganran o farwolaethau ychwanegol a welwyd ers yr ail ryfel byd. Rydym yn byw drwy gyfnod eithriadol ac mae cyfyngiadau symud yn set eithriadol o fesurau.

Bydd angen i'r adferiad fod yn economaidd, ac mae colli gwaith yn creu niwed i iechyd pobl hefyd. Gwyddom y bydd niwed corfforol i wella ohono ac i roi cyfrif amdano, ac nid yn unig ar ffurf cyflyrau fel strôc a chanser, ond bydd her sylweddol hefyd o ran iechyd meddwl a llesiant. Felly, rydym yn cydnabod y bydd yr adferiad iechyd yn hir ac yn sylweddol, ond rwy'n hyderus y bydd ein GIG yn goresgyn yr her honno. Fe fydd arno angen ein cefnogaeth, bydd arno angen ein dealltwriaeth a bydd arno angen inni wneud dewisiadau am y cyllidebau sydd ar gael i ni.

Er y bydd y flwyddyn nesaf yn anodd—tymor nesaf y Senedd hon, er y bydd yn llawn o heriau sy'n gysylltiedig â COVID—fe fydd yn flwyddyn lawer mwy optimistaidd i edrych ymlaen ati gyda'r ymdeimlad hwnnw o adferiad, yn hytrach na’r 10 neu 11 mis diwethaf rydym newydd ddod drwyddynt. Felly, credaf y gall pob un ohonom fod yn hyderus y bydd ein GIG yn dal i fod yma ac yn addas at y diben, cyhyd â'n bod yn gwneud dewisiadau ynglŷn â sut rydym yn ei gefnogi fel Aelodau etholedig yma yn y Senedd.