Diolch, Lywydd. Ddeng mlynedd yn ôl, rhoddodd cyfraith newydd, Mesur Hawliau Plant a Phobl Ifanc (Cymru) 2011, sail gyfreithiol i hawliau plant yng Nghymru. Mae dros chwe blynedd bellach ers i bob rhan o'r ddeddfwriaeth hon ddod yn weithredol yn llawn. Mae hyn yn golygu bod rhaid i Weinidogion Cymru ddilyn Confensiwn y Cenhedloedd Unedig ar Hawliau'r Plentyn bellach wrth arfer unrhyw un o'u swyddogaethau. Yr hyn sy'n amlwg yw nad yw'r ddeddfwriaeth hon erioed wedi bod yn bwysicach.

Mae pandemig COVID-19 yn golygu nad yw ein plant yn mynd i'w hysgolion. Caewyd eu meysydd chwarae ar ddechrau'r pandemig. Ni allant gymdeithasu â'u ffrindiau, ac mae cyfyngiadau ar fynd i'w clybiau a'u gweithgareddau hamdden arferol. Efallai y bydd rhai plant mewn mwy o berygl o gael eu niweidio gartref. Mae'n llai tebygol y bydd gwasanaethau rheng flaen yn canfod hynny am nad yw plant yn cael eu gweld gymaint yn yr ysgol, ac maent yn llai tebygol o gael cyswllt wyneb yn wyneb â'r gwasanaethau cymdeithasol. Gwyddom hefyd mai cyswllt cyfyngedig y mae plant sy'n derbyn gofal wedi'i gael â ffrindiau a theulu. I lawer o blant a phobl ifanc, yr hyn y gwyddom i sicrwydd yw bod eu hiechyd meddwl a'u llesiant yn cael eu heffeithio'n ddifrifol. Os oedd angen enghraifft ar unrhyw oedolyn o beth yw hawliau plant, a pham eu bod yn bwysig, mae'r pandemig hwn yn gwneud y pwynt yn y ffyrdd mwyaf llym.