1. Cwestiynau i Weinidog yr Economi, Trafnidiaeth a Gogledd Cymru – Senedd Cymru ar 27 Ionawr 2021.
7. A wnaiff y Gweinidog ddatganiad am gymorth ariannol i fusnesau a gaewyd ym mis Ionawr 2021 oherwydd rheoliadau COVID-19? OQ56188
Gwnaf, yn sicr. Ddydd Gwener 22 Ionawr, gwnaethom ddarparu £200 miliwn ychwanegol i’n pecyn cymorth i fusnesau yr effeithiwyd arnynt gan gyfyngiadau lefel pedwar, gan ei gynyddu i gyfanswm o £650 miliwn.
Diolch, Weinidog. Gallaf ddweud wrthych y bydd yr arian hwnnw nid yn unig yn cael ei groesawu'n fawr, ond fod mawr ei angen yng Nghymru. Nawr, mae nifer o berchnogion llety bach yn cysylltu â mi i nodi mai'r unig gyllid y gallant gael gafael arno gan Lywodraeth Cymru yw grant ardrethi annomestig y gronfa i fusnesau dan gyfyngiadau. Am ryw reswm, mae'n ymddangos bod busnesau twristiaeth bellach yn cael eu rhwystro rhag cael mynediad at y gronfa sector-benodol y credwn ei bod wedi'i hanelu atynt ar y cychwyn. Ni chânt wneud cais. Dyma a ddywedodd un perchennog busnes yn Aberconwy wrthyf yr wythnos diwethaf: ‘Rydym yn agosáu at y torbwynt nawr. Rydym wedi cymryd yr holl gamau sydd ar gael i gadw ein halldaliadau mor isel â phosibl, ond mae ein gorbenion misol yn rhy fawr i ni.' Mae'n rhaid ichi gofio, yma yn Aberconwy, fod y rhan fwyaf o'r busnesau hyn wedi bod dan gyfyngiadau symud ers 1 Hydref, ac yna'r gyfres o gyfyngiadau symud a ddaeth wedi hynny. Felly, mae rheswm i obeithio wrth i £200 miliwn arall gael ei gyhoeddi, ond nid ydym wedi cael unrhyw fanylion ynglŷn â sut y bydd yr arian hwn yn cael ei ddefnyddio, a'r meini prawf a osodwyd. Felly, a wnewch chi egluro hyn heddiw? Ond yn bwysicach fyth, a ydych yn credu y gallech edrych ar westai bach, busnesau gwely a brecwast, a'r rheini a chanddynt lai na hanner dwsin o weithwyr? Weithiau, dim ond busnesau bach ydynt, ond pan fydd eu hincwm yn diflannu, maent mewn trafferthion go iawn. Diolch.
A gaf fi ddiolch i Janet Finch-Saunders am ei chwestiwn, sydd mor bwysig i'r economi, nid yn unig yn ei hetholaeth, ond i ogledd Cymru, ac yn wir, i Gymru gyfan? Mae twristiaeth a lletygarwch yn hanfodol bwysig, ac yn cefnogi miloedd ar filoedd o bobl, llawer ohonynt ymhlith yr enillwyr ar yr incwm isaf, ac ymhlith y rhai mwyaf tebygol o gael eu heffeithio'n andwyol gan y coronafeirws. Felly, dyna pam fod Llywodraeth Cymru mor benderfynol o gefnogi'r sector i’r graddau mwyaf posibl. Yn wir, rwyf eisoes wedi amlinellu sut y mae 10,600 o fusnesau twristiaeth a lletygarwch eisoes wedi gwneud cais am y cymorth ariannol sector-benodol hwnnw. Rydym yn cadw'r gronfa honno ar agor am gyfnod ychwanegol o amser i sicrhau bod llawer o'r busnesau nad ydynt wedi gwneud cais eto yn gwneud hynny.
Ni allaf wneud sylwadau ar y pwyntiau a godwyd mewn perthynas â'r busnes penodol a ddisgrifiodd Janet Finch-Saunders, ond wrth gwrs, os gall yr Aelod ysgrifennu ataf, fe edrychwn ar fanylion yr achos penodol hwnnw. Ond gallaf roi sicrwydd i’r Aelod fod 146 o gynigion gwerth mwy na £1.4 miliwn eisoes wedi eu gwneud i fusnesau drwy'r gronfa sector-benodol yn awdurdod lleol Conwy. Credaf fod 67 o fusnesau eisoes wedi derbyn y cynigion hynny, ac o ran y gronfa ddiweddaraf i fusnesau dan gyfyngiadau, sy'n gronfa sylweddol yn wir, yn ardal awdurdod lleol Conwy, mae mwy na 2,160 o grantiau eisoes wedi'u talu, cyfanswm o fwy na £6.8 miliwn. Felly, mae hynny'n dangos sut y mae arian yn mynd i'r cyfrifon busnes hynny'n gyflym, ac yn ogystal, mae £25 miliwn ar gael o hyd drwy gronfeydd dewisol yr awdurdodau lleol, ar gael i fusnesau—yn aml y busnesau sydd wedi cwympo drwy'r bylchau. Ond wrth gwrs, os yw'r Aelod yn dymuno ysgrifennu ataf gyda'r achosion penodol hynny, rwy’n fwy na pharod i ymateb i'w gohebiaeth.