Llifogydd yn Sgiwen

Part of 3. Cwestiynau Amserol – Senedd Cymru am 3:42 pm ar 27 Ionawr 2021.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Julie James Julie James Labour 3:42, 27 Ionawr 2021

(Cyfieithwyd)

Wel, fel y dywedais, mae'r gronfa'n agored i bob awdurdod sydd â phreswylwyr yr effeithiwyd arnynt gan dywydd eithafol. Mae'r un yn Sgiwen, wrth gwrs, yn fater penodol a achosir gan gwymp mwynfeydd, ac fel rydym eisoes wedi dweud sawl gwaith, mae'r Awdurdod Glo ar hyn o bryd yn ymchwilio i union achos hynny, ond mae'n siŵr ei fod wedi'i waethygu gan lefelau glawiad arbennig o uchel.

Rydym wedi cael ein gwasanaethu'n dda iawn gan y bartneriaeth dda rhwng Llywodraeth Cymru ac awdurdodau lleol drwy gydol y pandemig, ond mae'r syniad fod eu cyllid yn cael ei gyfyngu gan Fae Caerdydd ar ôl 10 mlynedd o gyni'r Ceidwadwyr yn hyfdra y credaf fod gwir angen i'r Ceidwadwyr roi'r gorau iddo, oherwydd gwelir mai'r hyn y mae 10 mlynedd o doriadau i wasanaethau swyddfa gefn fel y'u gelwir y teimla pobl eu bod yn ddiangen yn ei olygu mewn gwirionedd yw'r union swyddogion cynllunio a swyddogion iechyd yr amgylchedd sy'n peryglu eu bywydau drwy fynd allan yn y math hwn o dywydd i sicrhau bod pobl yn cael eu gwasanaethu'n dda. Felly, nid wyf yn mynd i oddef y math hwnnw o sylw. 

Rydym wedi cael cyfres o drafodaethau helaeth gyda'r Awdurdod Glo a Llywodraeth y DU. Pan gaeodd y diwydiant glo ar ddechrau'r 1990au, trosglwyddodd Deddf y Diwydiant Glo 1994 gyfrifoldeb am byllau segur i Lywodraeth y DU. Ar yr un pryd, sefydlwyd yr Awdurdod Glo i ysgwyddo cyfrifoldeb am reoli effeithiau hen weithfeydd glo ac i ymdrin â'r llu o broblemau'n ymwneud â'r amgylchedd a diogelwch a etifeddwyd yn sgil y diwydiant glo. Ac er bod ymateb y gwasanaethau brys, yr awdurdod lleol a'r gymuned leol wedi bod yn gwbl ragorol, mae angen i Lywodraeth y DU a'r Awdurdod Glo ysgwyddo eu cyfrifoldebau. Fel y dywedais, mae'r Prif Weinidog yn cynnull uwchgynhadledd i sicrhau bod hyn yn digwydd yn yr achos penodol hwn, ond rydym wedi cael cyfres o sgyrsiau parhaus gyda'r Awdurdod Glo a Llywodraeth y DU am yr angen am gyllid priodol i'r Awdurdod Glo yng Nghymru, ac mae'n amlwg na all hynny fod yn rhan o unrhyw setliad i lywodraeth ddatganoledig o ystyried pa mor helaeth yw'r gwaith, a'r ffaith nad yw wedi'i ddatganoli i'r DU. Mae fy nghyd-Aelod, Lesley Griffiths, yn arwain y trafodaethau hynny ar y cyd â'r Prif Weinidog, ac rwy'n siŵr y bydd cyfleoedd i Aelodau ei holi'n fwy eang am hynny yn y dyddiau i ddod.