Heddiw yw Diwrnod Cofio'r Holocost. Eleni, gelwir arnom i fod yn oleuni yn y tywyllwch, ac am 8 p.m. i oleuo cannwyll a'i harddangos yn ofalus. Bydd y Senedd yn cael ei goleuo'n borffor i nodi'r cofio. I fod yn oleuni yn y tywyllwch, cawn ein galw i gofio'r rhai a lofruddiwyd am bwy oeddent a sefyll yn erbyn casineb a rhagfarn heddiw. Fel Senedd, ein dyletswydd ni yw sicrhau bod pawb yng Nghymru yn cydnabod y cyfrifoldeb a rannwn i atal hil-laddiad yn y dyfodol. Rhaid inni fod yn oleuni yn y tywyllwch, yn gyhoeddus, yn y gweithle, gartref ac ar-lein.

Ar y diwrnod hwn yn 1945, ysgrifennodd Primo Levi y canlynol tra oedd yn Auschwitz:

Gwawr. Ar y llawr, llanastr cywilyddus o groen ac esgyrn, y peth Sómogyi. Mae yna dasgau mwy pwysig: ni allwn olchi ein hunain, fel na feiddiwn ei gyffwrdd nes ein bod wedi coginio a bwyta.... Cyrhaeddodd y Rwsiaid tra bo Charles a finnau'n cario Sómogyi ychydig bellter y tu allan. Roedd e'n ysgafn iawn. Fe wnaethom droi'r stretsier ar yr eira llwyd.

Tynnodd Charles ei feret. Roeddwn yn difaru nad oedd gennyf feret.

Ddirprwy Lywydd, gelwir arnom oll i fod yn oleuni yn y tywyllwch.