2. Datganiad a Chyhoeddiad Busnes

Part of the debate – Senedd Cymru am 2:45 pm ar 2 Chwefror 2021.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Llyr Gruffydd Llyr Gruffydd Plaid Cymru 2:45, 2 Chwefror 2021

A gaf i ofyn am ddatganiad llafar gan Weinidog yr Amgylchedd, Ynni a Materion Gwledig ar yr ymateb i'r llifogydd diweddar mewn cymunedau ar draws Cymru? Wrth gwrs, dwi'n croesawu'r ymrwymiad i gynnig cymorth ariannol i'r cartrefi a'r busnesau hynny a gafodd eu heffeithio. Mae angen sicrwydd bod hwnnw'n cael ei dalu'n syth, ac nid mewn dau fis, fel y digwyddodd mewn achosion tebyg y llynedd, wrth gwrs. Ond, hefyd, mae angen sicrhau bod Llywodraeth Cymru yn gweithio'n agos gydag awdurdodau lleol a Cyfoeth Naturiol Cymru i sicrhau bod unrhyw wella sydd ei angen i'r isadeiledd atal llifogydd yn yr ardaloedd hynny a brofodd y trychinebau diweddar a bod y gwaith sydd ei angen yn fanna yn cael ei wneud y syth. Nawr, gwelliannau dros dro fyddai nhw—pethau yn y tymor byr—ond mae'n rhaid inni osgoi achosion pellach o lifogydd yn y llefydd hynny sydd wedi cael eu taro.

Hefyd, mae angen sicrhau bod y rheini a fuodd bron â chael eu taro gan lifogydd—a dwi'n gwybod am ddegau lawer o gartrefi a ddaeth o fewn modfeddi i gael eu difrodi—yn cael y cyngor a'r cyfarpar sydd ei angen i amddiffyn eu tai ar fyrder. Dwi'n sôn am bethau fel gatiau llifogydd, ac yn y blaen. Mae'r gofid am lifogydd yn cael effaith ddybryd ar iechyd meddwl pobl, wrth gwrs, heb sôn am y ffaith y byddai buddsoddi i osgoi llifogydd yn y lle cyntaf yn gwneud llawer mwy o synnwyr na gorfod delio gyda'r canlyniadau pan fydd hi'n rhy hwyr.

A gaf i hefyd ofyn am ddatganiad gan y Gweinidog Tai a Llywodraeth Leol yn sgil ateb cwbl annigonol y Prif Weinidog i fy nghwestiwn i ychydig yn ôl, ynglŷn â'r amcanestyniadau poblogaeth sy'n cael eu defnyddio gan Lywodraeth Cymru, a'r anghysondeb dybryd sydd wedi cael ei amlygu nawr rhwng yr amcanestyniadau sydd yn rhan o'r fformiwla ar gyfer pennu dyraniadau i awdurdodau lleol yn y gyllideb ar gyfer y flwyddyn nesaf, a'r amcanestyniadau sy'n cael eu defnyddio ar gyfer y cynlluniau datblygu lleol? Mae un yn Wrecsam yn dweud bod y boblogaeth yn mynd i fod yn statig, ac mae'r llall yn Wrecsam yn dweud bod y boblogaeth yn mynd i gynyddu'n sylweddol. Mi fyddwn i'n tybio bod hynny'n destun embaras i'r Llywodraeth yma ac yn rhywbeth y byddech chi a phob Gweinidog arall yn awyddus i'w sortio unwaith ac am byth.