3. Datganiad gan y Gweinidog Iechyd a Gwasanaethau Cymdeithasol: Y Wybodaeth Ddiweddaraf am Frechiadau COVID-19

Part of the debate – Senedd Cymru am 3:37 pm ar 2 Chwefror 2021.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Vaughan Gething Vaughan Gething Labour 3:37, 2 Chwefror 2021

(Cyfieithwyd)

Diolch. O ran yr ail ddosau, heb effeithio ar y cyflwyno yn ehangach, rydym ni eisoes yn bwriadu darparu ail ddosau—. Yn ystod yr wythnosau nesaf, yn llythrennol, fe fyddwn ni'n dechrau gweld mwy o bobl yn cael eu hail ddos nhw, ac fe fydd y niferoedd hynny'n cynyddu, oherwydd, fel y gwyddoch, yn ystod y tair i bedair wythnos gyntaf, fe gawsom ni niferoedd llai o bobl yn cael eu brechu o'i gymharu â'r wythnos hon. Fe fydd cyfanswm y cyflenwad yn effeithio ar ein gallu ni i barhau i fynd ar yr un gyfradd a'r dos cyntaf fel rydym ni'n gwneud ar hyn o bryd. Felly, fe fydd angen inni ystyried sicrhau bod y brechlyn cywir ar gael gennym ar gyfer yr ail ddos—felly fe ddylai pobl sydd wedi cael Pfizer gael Pfizer eto ar gyfer yr ail ddos. Mae llai o bryderon a chwestiynau am AstraZeneca, ac fe fydd angen inni wybod wedyn beth sydd ar ôl inni ar gyfer cyflawni o ran dosau cyntaf newydd. Felly, unwaith eto, mater o gyflenwad yw hyn, yn ogystal â dychwelyd at bwynt Angela Burns, ynghylch gwneud defnydd o'r tîm gofal sylfaenol ehangach—felly, ein fferyllwyr ni—a'n gallu ni i ddarparu rhaglen fwy byth wedi hynny. Os bydd y cyflenwad gennym i wneud hynny, fe fydd angen defnyddio'r tîm ehangach hwnnw ym maes gofal sylfaenol.

O ran yr Undeb Ewropeaidd a'r brechlyn, rwy'n credu bod yna gydnabyddiaeth eang, beth bynnag yw eich barn chi o'r Undeb Ewropeaidd, nad yw'r wythnos neu'r pythefnos ddiwethaf wedi bod yn rhagorol o safbwynt yr UE. Roedd y ffordd y cyflwynwyd y mater hwnnw'n eithriadol o ddi-fudd. Rwy'n credu bod synnwyr cyffredin wedi cario'r dydd erbyn hyn. Gan fod ar bawb angen ein gilydd—o ran teithio hefyd, oherwydd, mewn gwirionedd, fe gafodd y coronafeirws ei fewnforio i Gymru i raddau helaeth pan aeth pobl o Brydain i Ewrop am wyliau a dod adref ym mis Ionawr a mis Chwefror y llynedd; roedd hanner tymor mis Chwefror yn ddigwyddiad arwyddocaol o ran mewnforio oherwydd teithio uniongyrchol o Ewrop, ac nid o Tsieina. Felly, mewn gwirionedd, nid yw'r patrymau hynny o deithio am fod yn wahanol iawn yn y dyfodol, gyda bygythiadau yn y dyfodol. Mae hefyd yn wir ein bod ni eisoes yn cael brechlyn o Ewrop, felly mae angen perthynas dda â phartneriaid Ewropeaidd er mwyn sicrhau ein bod ni'n gallu gweld brechlynnau yn croesi ffiniau rhyngwladol, yn union fel mae cyflenwad AstraZeneca, y caiff rhywfaint ohono ei gynhyrchu yma yng Nghymru eisoes.

Ac mae eich cwestiwn chi am gynhyrchu brechlynnau yng Nghymru—wrth gwrs, mae gwaith cyflenwi a llenwi AstraZeneca yn Wrecsam yn barod. Felly, mae gennym ni rywfaint o'r gweithgynhyrchu hwnnw yma eisoes, ac mae gan un o'r darpar frechlynnau newydd sylfaen i gynhyrchu'r brechlyn yn yr Alban. Felly, mae'r DU eisoes yn cynhyrchu brechiadau ar ei thiriogaeth ei hun, ond nid yw hynny ynddo'i hun am roi'r math o sicrwydd y byddem ni'n dymuno ei gael yn fy marn i. Felly, fe fydd angen perthynas ymarferol ac aeddfed iawn arnom ni â chanolfannau cynhyrchu yn Ewrop, yn ogystal â chwmnïau fferyllol sydd â chanolfannau mewn mwy nag un rhan o Ewrop. Ac o ran ymwrthedd i frechlynnau, dyma un o'r pethau sydd wedi codi o'r blaen, rwy'n credu. Felly, mae hynny'n sicr yn rhan o'r hyn y mae ein gwyddonwyr ni'n ei ystyried, yn ogystal ag ymchwilwyr mewn cwmnïau unigol sy'n awyddus i ddatblygu'r brechlynnau nesaf.

A chapasiti—mae'r capasiti i frechu niferoedd mawr wedi cynyddu oherwydd y ffordd yr ydym wedi gallu symud a defnyddio ein tîm gofal sylfaenol ni. Fel rheol, caiff brechiadau eu gweinyddu gan ofal sylfaenol yn bennaf, beth bynnag. O ystyried ein rhaglenni imiwneiddio hynod lwyddiannus ni ar gyfer plant a phobl ifanc yn sgil yr ymgyrch ffliw—wel, gofal sylfaenol sy'n gweinyddu'r rhain, boed hynny mewn practis cyffredinol neu, yn wir, mewn fferyllfa, neu ymwelwyr iechyd ac eraill a fydd yn mynd i ymweld â phobl o oedran cynnar iawn. Felly, ni fydd gennym strwythur parhaol o ganolfannau brechu byth, os mynnwch chi. Os byddai hynny'n wir, fe fyddem yn byw gyda bygythiadau i dragwyddoldeb. Ond, pe byddai angen inni fod yn fwy ystwyth eto, rwy'n credu mai'r hyn a gafodd ei brofi yw bod gofal sylfaenol yn hynod o hyblyg ac yn hynod o barod i amddiffyn y bobl y maen nhw'n gofalu amdanyn nhw'n gyson, ac rwy'n ddiolchgar iawn am bopeth y maen nhw wedi ei wneud.