Part of the debate – Senedd Cymru am 5:09 pm ar 2 Chwefror 2021.
Diolch yn fawr iawn i John Griffiths am godi'r mater yna. Mae'n rhoi cyfle i mi ddarparu enghreifftiau o sut mae Llywodraeth Cymru yn gwneud penderfyniadau gwahanol i Lywodraeth y DU lle mae gennym gyfrifoldeb dros drethi.
Un, wrth gwrs, yw'r dreth trafodion tir. Mae gennym y system fwyaf blaengar yma yng Nghymru. Nid yw ein rhyddhad yn gyfyngedig i brynwyr tro cyntaf yn unig—er bod y rhan fwyaf o brynwyr tro cyntaf yn elwa—mewn gwirionedd, sylweddolwyd bod pobl ar incwm cymharol fach sy'n prynu eiddo cymharol fach yn dal i fod angen y math hwnnw o gymorth, p'un ai dyma'r tro cyntaf iddyn nhw brynu cartref neu eu bod yn symud ymlaen i eiddo mwy, neu'n symud i rywbeth llai. Felly, rydym yn awyddus i weld beth y gallwn ni ei wneud i ddefnyddio ein system i roi cymorth i bawb sydd ei angen. Ac, unwaith eto, gyda'r dreth gwarediadau tirlenwi, fe wnaethom ni gymryd ymagwedd wahanol yma, a chyflwyno'r lefel gwastraff anawdurdodedig honno er mwyn sicrhau bod pobl a oedd yn tipio'n anghyfreithlon ac ati yn talu mwy o ganlyniad i hynny. Unwaith eto, rwy'n credu bod hynny'n ymwneud â thegwch. Rwy'n credu bod ymwybyddiaeth y cyhoedd o drethi Cymru a barn y cyhoedd am drethi Cymru yn cefnogi awydd i gael system wirioneddol flaengar.
Ac yna, yn olaf, ar dreth dwristiaeth bosibl, fel y dywedais i, mae'n rhywbeth yr ydym ni yn ei gwmpasu ar hyn o bryd o ran cael rhai trafodaethau gyda'r sector twristiaeth a gydag awdurdodau lleol. Mae'r gwaith hwnnw wedi'i oedi, os hoffech chi, drwy'r pandemig, oherwydd mae'n amlwg bydd amser i gael y trafodaethau hynny, a gyda'r pwysau a'r straen a deimlir gan y diwydiant twristiaeth, yn sicr nid dyma'r amser i gael y trafodaethau hynny. Ond, yn y dyfodol, gallai treth fod yno i gefnogi'r diwydiant twristiaeth gyda refeniw yn cael ei ail-fuddsoddi yn y cynnig twristiaeth yn lleol. Ond gallai fod yn rhywbeth, rwy'n credu, i awdurdodau lleol feddwl amdano yn unigol. Byddwn yn parhau i gael y trafodaethau hynny er mwyn deall barn awdurdodau lleol a'r sector twristiaeth yn well hefyd.