Part of the debate – Senedd Cymru am 5:22 pm ar 3 Chwefror 2021.
A gaf fi ddiolch i Suzy Davies am roi munud i mi yn y ddadl hon a hefyd am y ffordd gyffrous y mae wedi arwain y ddadl hon, dadl rwy'n sicr wedi'i mwynhau, ac rwy'n siŵr fod pobl eraill wedi'i mwynhau hefyd? Yn 2019, adroddodd y BBC fod ieithoedd tramor yn cael eu gwasgu allan o amserlenni ysgolion gan bynciau craidd fel bagloriaeth Cymru. Bu gostyngiad o 29 y cant yn nifer y cofrestriadau TGAU iaith yng Nghymru mewn pum mlynedd—gostyngiad mwy serth nag yng ngweddill y Deyrnas Unedig. Bydd gan ddisgybl TGAU mewn ysgol yng Nghymru leiafswm o chwech ac uchafswm o wyth pwnc gorfodol y mae'n rhaid iddynt eu hastudio, gyda rhwng dau a phedwar pwnc dewisol. Ymhlith yr opsiynau hynny, yn ogystal ag ieithoedd, mae ganddynt hanes, daearyddiaeth, TGCh, drama, addysg gorfforol, addysg grefyddol, ac am mai dim ond munud sydd gennyf, ni allaf ddarllen y gweddill ohonynt. Ond mae ystod eang o opsiynau ganddynt, ac mae ganddynt uchafswm o bedwar a lleiafswm o ddau. A yw'n syndod fod ieithoedd tramor modern yn lleihau? Rydych chi'n cystadlu yn erbyn rhai o'r pynciau mwy poblogaidd nad ydynt yn orfodol eu hunain. A oes ateb i hyn? Mae'r ateb yn syml—nid wyf yn disgwyl iddo gael ei wneud, ond mae'n syml—os yw rhywun am wneud dwy iaith dramor fodern, dim ond yr opsiwn gwyddoniaeth unigol sy'n rhaid iddynt ei wneud, yn hytrach nag opsiwn gwyddoniaeth ddwbl. Byddai hynny'n golygu bod disgyblion nad ydynt yn hoffi gwyddoniaeth—a gwn sut beth yw hynny oherwydd roedd gennyf ferch nad oedd yn hoffi gwyddoniaeth o gwbl, ond a oedd yn hoffi ieithoedd—rhowch gyfle iddynt wneud dwy iaith. Nid yw'n mynd i ddigwydd fel arall. Mae gennych ddau i bedwar opsiwn—a ydych yn mynd i ddewis dwy iaith o blith y rheini? Mae'n annhebygol iawn. Os ydym am i ieithoedd tramor gael eu defnyddio, mae'n bwysig iawn nad ydym yn gwneud i bobl wneud gwyddoniaeth ddwbl hefyd.