Diolch yn fawr, Lywydd. Fel Aelod o bwyllgor sgiliau bywyd yn y cwricwlwm Senedd Ieuenctid Cymru, yn ffodus, bu modd inni gwblhau'r rhan fwyaf o'n gwaith cyn i'r pandemig daro. Gwnaethom ymgynghori â dros 2,500 o bobl ifanc, rhieni ac addysgwyr mewn sioeau haf a digwyddiadau pwyllgor Senedd Ieuenctid Cymru ledled Cymru, gan gyhoeddi ein canfyddiadau a’n hargymhellion yn ein hadroddiad, ‘Sgiliau Bywyd, Sgiliau Byw’. Gyda'r Cwricwlwm newydd i Gymru ar y ffordd, cynigiodd ein hymgynghoriad gipolwg ar y ffordd y mae sgiliau bywyd ac addysg bersonol a chymdeithasol yn cael eu haddysgu mewn ysgolion a cholegau ledled Cymru.

Tynnodd ein hymgynghoriad sylw at sawl anghysondeb ym mhrofiadau pobl ifanc o ddysgu am bynciau pwysig, megis addysg wleidyddol, addysg rhyw, addysg ariannol a chymorth cyntaf, i enwi ond ychydig. Wrth i Lywodraeth Cymru barhau i fireinio'r cwricwlwm newydd, roedd ein hargymhellion yn nodi y dylent ddarparu rhestr gynhwysfawr i addysgwyr yng Nghymru o'r sgiliau bywyd y mae'n rhaid eu dysgu o fewn y chwe maes dysgu a phrofiad; sicrhau bod gan ysgolion ym mhob rhan o Gymru adnoddau i weithredu'r cwricwlwm newydd i'w lawn botensial; a sicrhau bod athrawon yn cael yr hyfforddiant cywir i allu addysgu nifer o bynciau newydd a fydd yn newydd iddynt fel rhan o'r cwricwlwm newydd.

Ers cyflwyno ein hargymhellion i’r Gweinidog Addysg yn y Siambr ym mis Hydref 2019, rydym wedi gallu parhau â’n gwaith craffu mewn cyfarfodydd gyda swyddogion y Llywodraeth, addysgwyr sy’n datblygu’r meysydd dysgu a phrofiad, a swyddogion yn Cymwysterau Cymru sy’n diwygio’r strwythur asesu yng Nghymru. Rydym hefyd wedi helpu i ddatblygu’r adnoddau addysgol ar gyfer pleidleisio yn 16 oed cyn etholiad y Senedd eleni.

Er ein bod ni, fel pwyllgor, yn gwerthfawrogi ymateb Llywodraeth Cymru i'n hargymhellion a'r rhesymau a roddwyd dros beidio â derbyn rhai ohonynt, hoffem achub ar y cyfle hwn i bwysleisio’r pryderon eraill sydd gennym. Rydym yn derbyn dadl Llywodraeth Cymru ei bod yn mynd yn groes i ysbryd y cwricwlwm newydd i gyhoeddi rhestr orfodol o bynciau i athrawon eu haddysgu, ac rydym yn cydnabod pryder Llywodraeth Cymru y byddai hyn yn gam yn ôl i'r hen gwricwlwm ‘ticio blychau’ y mae’r cwricwlwm newydd yn ceisio ymbellhau oddi wrtho.

Fodd bynnag, rydym yn dal i bryderu fel pwyllgor y gallai diffyg arweiniad clir arwain at fwy o anghysondebau, a bod llwyddiant y meysydd dysgu a phrofiad fel y maent ar hyn o bryd yn rhy ddibynnol ar sut y mae ysgolion unigol yn eu dehongli. Yn ychwanegol at hynny, mae tlodi digidol yng Nghymru wedi dod yn fater amlwg oherwydd y pandemig—mater a fydd ond yn gwaethygu ac yn lleihau effaith y cwricwlwm newydd heb ymyriadau priodol. Felly, rydym yn annog Llywodraeth Cymru i ystyried y mater hwn ymhellach wrth iddi gwblhau gwaith terfynol ar y cwricwlwm newydd.

Rydym hefyd yn eu hannog i ymrwymo cyllid i sicrhau bod disgyblion ym mhob rhan o Gymru yn cael cyfle i brofi pob elfen o'r cwricwlwm, ac i fuddsoddi mewn hyfforddiant ac adnoddau canolog i athrawon. Credwn yn gryf y byddai hyn yn arwain at brofiad dysgu ystyrlon i bob disgybl. Diolch.