Cwestiynau Heb Rybudd gan Lefarwyr y Pleidiau

Part of 2. Cwestiynau i'r Gweinidog Iechyd a Gwasanaethau Cymdeithasol – Senedd Cymru am 2:00 pm ar 24 Chwefror 2021.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Vaughan Gething Vaughan Gething Labour 2:00, 24 Chwefror 2021

(Cyfieithwyd)

Os caf ymdrin â'r pwynt am y ffigurau yn gyntaf, ac ymdrin wedyn â'ch pwynt am anghydraddoldebau iechyd, ar y ffigurau, mae'r ffigurau'n gywir o ran nifer yr apwyntiadau sydd eto i'w cynnal, ond nid oes un rhan o bump o'r bobl yn aros am apwyntiad oherwydd bydd rhai o'r rheini'n unigolion ar fwy nag un rhestr, a dyna'r pwynt rwy'n ei wneud. O ran nifer y bobl sy'n aros mewn gwirionedd, nid yw'n un o bob pump o'r boblogaeth mewn gwirionedd. Mae'r ffigur a ddyfynnwch yn ffigur cywir ar gyfer nifer yr apwyntiadau unigol. Gwn fy hun y gallwn fod ar ddwy restr aros o bosibl, at ddibenion y ddadl, pe bawn yn glaf newydd gyda'r ddwy broblem unigol y mae'r GIG yn rhoi gofal rheolaidd i mi gyda hwy. Felly, dyna'r pwynt rwy'n ei wneud o ran cael trafodaeth gywir am faint yr her sy'n ein hwynebu.

Ar eich pwynt am anghydraddoldebau gofal iechyd, rydym yn cydnabod bod y pandemig wedi gwaethygu anghydraddoldebau gofal iechyd ac wedi eu gwneud hyd yn oed yn fwy amlwg nag yr oeddent o'r blaen. Mae lefel y niwed, y niwed gwahanol sydd wedi'i greu gan y coronafeirws—. Nid yw'n taro pawb i'r un graddau. Y realiti yw bod niwed yn digwydd i'r cymunedau, i'r teuluoedd, i'r unigolion gyda'r nifer fwyaf o anghydraddoldebau iechyd ar ddechrau'r pandemig hwn.

Rhaid inni sicrhau bod yr adferiad yn rhoi ystyriaeth briodol i hynny yn y ffordd rydym yn blaenoriaethu pobl sydd â'r angen clinigol mwyaf, y ffordd rydym yn cyrraedd y bobl hynny'n gyntaf, a'r ffordd rydym yn sicrhau nad yw ein hadferiad yn gwaethygu, unwaith eto, yr anghydraddoldebau gofal iechyd sy'n bodoli. Mae hynny'n golygu na all fod mai'r lleisiau mwyaf croch sy'n gwthio drwy'r system gyflymaf. Mae'n ymwneud mewn gwirionedd â sut rydym yn mynd ati'n fwriadol i gynllunio adferiad sy'n ystyried yr holl anghydraddoldebau gofal iechyd, a bydd hynny'n anodd oherwydd maint yr her sydd gennym. Ond rwy'n credu y bydd ein dull gofal iechyd darbodus a gofal iechyd sy'n seiliedig ar werthoedd yn ein helpu i wneud hynny, i'w gynnwys yn ein system. Mae hyn i gyd yn gwbl gyson â'r dull 'Cymru Iachach' sydd gennym, lle byddwch, wrth gwrs, yn cofio o ddechrau'r tymor hwn, o'r adolygiad seneddol i gael 'Cymru Iachach', fod anghydraddoldebau gofal iechyd wrth wraidd y cynllun hwnnw yn bendant iawn, a bydd angen iddynt fod wrth wraidd ein dull adfer hefyd.