3. Datganiad gan y Gweinidog Iechyd a Gwasanaethau Cymdeithasol: Y wybodaeth ddiweddaraf am frechiadau COVID-19

Part of the debate – Senedd Cymru am 2:53 pm ar 2 Mawrth 2021.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Angela Burns Angela Burns Conservative 2:53, 2 Mawrth 2021

(Cyfieithwyd)

Diolch yn fawr iawn wir, Llywydd. Diolch i chi, Gweinidog, am yr wybodaeth ddiweddaraf. Roedd gennych chi newyddion calonogol tu hwnt. Rwyf i o'r farn mai camp enfawr yw gweinyddu miliwn o ddosau ac rwy'n diolch o galon i chi ac yn cydnabod yn llwyr y byrddau iechyd, y gwirfoddolwyr, a phawb sydd wedi bod â rhan yn y rhaglen hon. Rwy'n canmol Llywodraeth y DU i'r cymylau hefyd am eu strategaeth caffael brechlynnau. Roedd cael Kate Bingham i fod â rhan yn ergyd athrylithgar, ac rwy'n credu inni fod yn chwimwth ledled y pedair gwlad, ac mae pobl y DU yn elwa ar hynny. Fe hoffwn i ddweud, o waelod calon, llongyfarchiadau.

Rwy'n cytuno â chi fod yn rhaid i strategaeth frechu lwyddiannus fod yn seiliedig ar wyddoniaeth ac ar symledd. Rwy'n credu bod yn rhaid bod yn ofalus iawn ynghylch gwneud unrhyw beth a fyddai'n arafu cyflwyniad y rhaglen. Fe fyddai gallu brechu pob oedolyn yng Nghymru erbyn diwedd mis Gorffennaf yn gyflawniad enfawr, ac fe fyddwn i'n eich annog i gadw at yr uchelgais hwnnw.

Wedi dweud hynny, mae gennyf bedwar cwestiwn. 5.9 y cant yw'r gyfradd o ran profion cadarnhaol yng Nghymru erbyn hyn, sef meincnod allweddol ar gyfer cyfyngiadau lefel 3. Yn ogystal â hynny, mae nifer yr achosion fesul 100,000 yn aros ar feincnod cyfyngiadau lefel 2—newyddion rhagorol, ond a yw'r ffigurau hyn fel y maen nhw nawr yn caniatáu i Lywodraeth Cymru ddechrau codi'r cyfyngiadau lefel 4 cyffredinol? Nawr, nid wyf i'n argymell eich bod chi'n taflu'r enillion a gawsoch chi i'r gwynt ac yn mynd ar ruthr, ond rwyf i o'r farn y gallwn ni ddechrau codi rhai o'r cyfyngiadau hyn a fyddai'n helpu i liniaru'r gost anhygoel i unigolion o ran iechyd meddwl a chorff, i fusnesau ac i'r bobl sy'n perchnogi'r busnesau hynny ac yn rhedeg y busnesau hynny, sydd yn aml iawn yn gwmnïau llai ac yn unigolion preifat yng Nghymru sy'n gweithio'n eithriadol o galed i helpu i gefnogi ein heconomi ni. Felly, fe fyddai'n dda iawn gennyf i gael clywed a ydych chi'n teimlo y bydd y llwyddiant hwn o ran cyflwyniad y brechlyn yn eich galluogi chi i godi'r cyfyngiadau hyn yn gynt na'r disgwyl i helpu i liniaru'r costau personol ac ariannol hyn.

Fy ail gwestiwn i yw: wrth i Lywodraeth Cymru ddechrau ar gam 2 y rhaglen frechu, mae'n amlwg bod angen ichi sicrhau bod yr ail ddos yn cael ei weinyddu mewn da bryd. Felly a wnewch chi roi'r wybodaeth ddiweddaraf i'r Senedd, os gwelwch chi'n dda, ynglŷn â'r cynnydd a fu o ran datblygu partneriaethau gyda sefydliadau fel Fferylliaeth Gymunedol Cymru, oherwydd fe fyddwn ni'n dibynnu ar y sefydliadau hynny i helpu gyda'r rhaglen enfawr hon?

Yn drydydd, fe wyddom ni fod y nifer sy'n manteisio ar y brechlyn yn isel iawn mewn rhai carfannau. A wnewch chi roi'r wybodaeth ddiweddaraf i ni ynglŷn â datblygiadau yn hyn o beth, a sut gynnydd a fu gyda'r strategaeth gyfathrebu? A ydych yn cael adborth cadarnhaol ei bod yn gweithio wrth berswadio'r rhai sy'n amharod i gael y brechlyn i wneud hynny?

A chwestiwn bach iawn yw'r pedwerydd sydd gennyf. Ond mae yna ychydig iawn o bobl wedi gofyn imi, pobl sy'n byw yng Nghymru ar hyn o bryd, a bron pob un ohonyn nhw am eu bod naill ai'n darparu gofal preifat neu'n darparu gofal unigol y telir amdano i bobl oedrannus, ac mewn un achos, i unigolyn ifanc anabl, ond maen nhw'n preswylio yn Lloegr a'u meddygon teulu personol nhw yn ymarfer yn Lloegr. A ydyn nhw'n dal i allu cael eu brechu yma, oherwydd nid yw'n ymddangos yn briodol iawn anfon rhywun sy'n gofalu am unigolyn sy'n agored i niwed i gael eu brechlyn, ar y trên efallai, gyda phosibiliadau lluosog o fod yn fwy agored i COVID, ac yna ddod yn ôl a'i gario yn ôl gyda nhw?

Felly, dim ond ychydig o gymhennu oedd hynny. Ond rwyf i o'r farn mai newyddion da iawn sydd yma. Diolch.