Cwestiynau Heb Rybudd gan Lefarwyr y Pleidiau

Part of 1. Cwestiynau i Weinidog yr Amgylchedd, Ynni a Materion Gwledig – Senedd Cymru am 1:50 pm ar 10 Mawrth 2021.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Janet Finch-Saunders Janet Finch-Saunders Conservative 1:50, 10 Mawrth 2021

(Cyfieithwyd)

Diolch. Er ichi yr oeddech chi'n iawn wrth gyfaddef i’r Senedd ym mis Ionawr y byddech wedi dymuno cyflwyno’r Papur Gwyn ar y Bil aer glân yn gynt, ni ellir gwadu’r ffaith y byddai camau deddfwriaethol cyflym wedi bod o fudd i iechyd y cyhoedd. Mae'r baich marwolaethau hirdymor y gellir ei briodoli i gysylltiad â llygredd aer rhwng 1,000 a 1,400 o farwolaethau yng Nghymru bob blwyddyn. Mae mwy na 57 o ganolfannau iechyd, 54 o bractisau meddygon teulu a thri ysbyty ar lefelau uwch na therfyn diweddaraf Sefydliad Iechyd y Byd ar gyfer PM2.5.

Fe wnaethoch chi hyd yn oed nodi bod llygredd aer, fel COVID, yn effeithio'n anghymesur ar y rhai mwyaf difreintiedig ac agored i niwed yn ein cymdeithas. Er bod llygredd aer yn cael ei gydnabod fel perygl mwyaf y byd o ran iechyd yr amgylchedd, a’r ffaith bod eich asesiad effaith rheoleiddiol presennol yn amcangyfrif bod yr effaith iechyd ariannol yn £950 miliwn y flwyddyn, rydych wedi dewis blaenoriaethu deddfwriaeth ar lygredd amaethyddol, a fydd, yn ôl eich memorandwm esboniadol eich hun, yn effeithio'n negyddol ar iechyd meddwl a llesiant.

Mewn argyfwng iechyd ac argyfwng hinsawdd, a ydych yn cydnabod y dylech fod wedi canolbwyntio mecaneg y Llywodraeth ar gynorthwyo iechyd pobl drwy ddeddfu ar lygredd aer, yn hytrach nag effeithio'n negyddol ar iechyd y cyhoedd drwy ddynodi Cymru gyfan yn barth perygl nitradau? Fe wnaethoch dynnu sylw, yn gwbl gywir, at y pwysau sydd wedi bod ar y Llywodraeth gyda chyngor cyfreithiol a chyngor arall i gyflwyno deddfwriaeth. Fe wnaethoch fethu gyda'r Ddeddf aer glân, ond serch hynny, roeddech yn barod i fradychu'r ffermwyr gyda'r parth perygl nitradau. Beth yw'r rhesymeg wrth wraidd hynny, Weinidog?