Part of 1. Cwestiynau i'r Prif Weinidog – Senedd Cymru am 1:39 pm ar 16 Mawrth 2021.
Wel, Llywydd, mae Llywodraeth Cymru, dro ar ôl tro, ers degawd, o dan yr arweiniad a roddodd fy rhagflaenydd, Carwyn Jones, i'r holl agenda hon, wedi dadlau dros gonfensiwn cyfansoddiadol i roi'r Deyrnas Unedig ar sail a fyddai'n caniatáu iddi ffynnu yn y dyfodol, a dyna fy safbwynt i a safbwynt fy mhlaid. Rydym ni'n credu bod y Deyrnas Unedig yn well ei byd o fod â Chymru ynddi a bod Cymru yn well ei byd o fod yn y Deyrnas Unedig. Nid oes unrhyw amwysedd o gwbl yn ein safbwynt ni. Yr hyn nad oes gennym ni yw Llywodraeth y DU sy'n barod i weithredu mewn ffordd sy'n cydnabod, 20 mlynedd ers datganoli, na fydd ceisio gwneud i Lywodraethau datganoledig ufuddhau yn hytrach na dod â ni yn nes at ein gilydd, byth yn rysáit ar gyfer sicrhau parhad Teyrnas Unedig lwyddiannus.
Dro ar ôl tro, mae Carwyn Jones a minnau wedi annog Gweinidogion y DU i gynnal y sgyrsiau difrifol sydd eu hangen i sefydlu gweithdrefn rynglywodraethol, i ddod o hyd i ffyrdd annibynnol o ddatrys ac osgoi anghydfod rhwng y cenhedloedd, i wneud hynny ar sail cydraddoldeb cyfranogiad a pharch. Yn hytrach, rydym ni'n wynebu Llywodraeth y DU sy'n cymryd cyllid yn unochrog ac yn ymosodol, yn cymryd pwerau oddi wrth Lywodraethau datganoledig ar draws y Deyrnas Unedig ac, yn ei gweithredoedd bob dydd, yn bwydo'r grymoedd a fydd yn arwain at chwalu'r Deyrnas Unedig, oni bai bod Llywodraeth y Deyrnas Unedig yn barod i gydnabod ffolineb ei dull gweithredu ac yn dilyn, yn hytrach, y mathau o ddadleuon a chynigion adeiladol y mae Llywodraeth Cymru wedi eu cyfrannu yn gyson at y ddadl hon.