Part of the debate – Senedd Cymru am 4:36 pm ar 17 Mawrth 2021.
Diolch i chi am eich ateb, Lywydd. Rwy'n cynnig gwelliannau 1 a 3, a gyflwynwyd yn enw fy nghyd-Aelod Mark Isherwood. Mae staff ein gwasanaeth iechyd gwladol, a'r rhai sy'n darparu gofal cymdeithasol i bobl Cymru, wedi bod ar flaen y gad yn y frwydr yn erbyn lledaeniad COVID-19. Maent wedi cadw gwasanaethau hanfodol i fynd, wedi dal dwylo na allai teuluoedd eu cyrraedd, wedi gweld marwolaeth a dioddefaint ar raddfa sy'n gysylltiedig fel arfer â gwrthdaro, ac wedi cefnogi cleifion a chydweithwyr tra'u bod o dan y pwysau mwyaf dwys. Rwy'n cydnabod eu gwaith caled.
Rwyf hefyd yn cydnabod bod gan Lywodraeth Cymru allu i wobrwyo staff iechyd a gofal cymdeithasol yn briodol, a dyna pam fy mod yn ystyried gosodiad agoriadol y ddadl hon yn rhyfeddol gan Blaid Cymru, plaid y mae ei mantra'n dechrau ac yn diwedd gyda mynnu annibyniaeth oddi wrth y DU tra'n gwrthod cymryd cyfrifoldeb cyllidol. Dylent dderbyn ein gwelliant cyntaf, a chydnabod bod cyflogau'r GIG yng Nghymru wedi'u datganoli, a bod Llywodraeth Cymru wedi cael cynnydd ychwanegol o £2.1 biliwn yn eu cyllideb ar gyfer 2021-22, a bod gan y Llywodraeth allu i'w wario fel y dymunant. Yn wir, yn gynharach heddiw, clywais y Gweinidog cyllid yn honni'n groch nad blwch post ar gyfer penderfyniadau gwariant Llywodraeth y DU oedd Llywodraeth Cymru. Mae £2.1 biliwn yn llawer o bunnoedd, ac rwy'n annog Lywodraeth Lafur Cymru i'w ddefnyddio i gefnogi cynnydd yn nhâl nyrsys. Cofiwch, mae £5.85 biliwn wedi'i roi i Lywodraeth Cymru ers mis Mawrth y llynedd, gyda £602 miliwn arall eto i'w ddyrannu. Mae hynny'n llawer o arian, ac mae arian ar gael i ailgydbwyso cyflogau gweithwyr iechyd proffesiynol.
Mae'r Ceidwadwyr Cymreig eisoes wedi dweud y byddem yn gweithredu argymhellion y corff adolygu cyflogau yn llawn fel lleiafswm absoliwt, ond i'r rhai sy'n gwrthod clywed, gadewch imi ddweud hynny eto: os mai ni fydd yn ffurfio Llywodraeth nesaf Cymru, bydd y Ceidwadwyr Cymreig yn gweithredu argymhelliad y corff adolygu cyflogau fan lleiaf. Byddai hynny'n cyd-fynd â'n hymrwymiad i gyflwyno setliad cyflog a chadw diwygiedig ar gyfer staff iechyd a gofal cymdeithasol, gan gynnwys polisi recriwtio, cadw ac ailhyfforddi, a lleiafswm cyflog o £10 yr awr i staff gofal.
Nodaf y bonws arfaethedig i staff heddiw ac rwy'n llawenhau bod Llywodraeth Cymru o'r diwedd wedi dysgu sut i gyfrifo treth. A oes unrhyw obaith y bydd gweithwyr gofal cartref, nad ydynt wedi cael digon o dâl gan Lafur, yn cael arian ychwanegol? Ac a yw Llywodraeth Cymru wedi cyhoeddi ei hymateb i'r bwrdd adolygu cyflogau eto? Mae hyn yn hanfodol, oherwydd mae bonws i'w groesawu, ond nid yw'n cynnwys codiad cyflog o flwyddyn i flwyddyn.
Ar ddechrau fy nghyfraniad, soniais am y gwasanaeth eithriadol a gyflawnwyd gan gynifer, ond mae'r gwasanaeth eithriadol hwnnw wedi achosi straen di-ben-draw, ac mae wedi effeithio ar iechyd meddwl pobl. Rydym yn cydnabod hynny, a byddwn yn gweithio gyda'r staff, cyflogwyr, undebau a cholegau brenhinol i greu pecyn cymorth iechyd meddwl sylweddol ar gyfer staff iechyd a gofal cymdeithasol sy'n dioddef o effaith y pandemig.
Rwy'n cymeradwyo ein gwelliannau i'r Siambr, a Lywydd, os caf, gan mai hon fydd fy nadl olaf mae'n debyg ar y pwnc iechyd hwn, hoffwn ddweud diolch wrth y staff iechyd a gofal cymdeithasol allan yno. Rwy'n cydnabod eich ymrwymiad a'ch gwaith caled, ac rwyf am ddweud diolch o galon gennyf fi, gan y bobl rwy'n eu caru rydych wedi'u helpu eleni, gan fy nghyd-Aelodau yn y Ceidwadwyr Cymreig a fy etholwyr yng Ngorllewin Caerfyrddin a De Sir Benfro. Diolch.