1. Pa brofion a gynhaliwyd ar y mwd niwclear a garthwyd o'r tu allan i adweithydd niwclear Hinkley Point, cyn cael ei ollwng yn nyfroedd Cymru? OQ56489

Llywydd, cynhaliwyd profion cemegol a radiolegol yn 2009, 2013 a 2017 ar waddodion morol cyn eu gwaredu ar dir Caerdydd.

Diolch, Prif Weinidog. Yn 2018, es i i'r Uchel Lys gydag eraill i atal dympio mwd niwclear Hinkley yn nyfroedd Cymru ar gyrion Caerdydd. Pleidleisioch chi i'r dympio fynd rhagddo heb brofi am blwtoniwm. Mae eich panel arbenigol eich hun bellach wedi canfod bod unrhyw waredu pellach yn groes i fuddiannau Cymru. Cynghorir bod astudiaethau enghreifftiol yn cael eu cynnal. Mae adroddiad 'NRPB-M173' Llywodraeth y DU  yn profi bod ymbelydredd alffa plwtoniwm wedi gollwng am ddegawdau heb unrhyw gynnydd i ymbelydredd gama. Felly, roeddech chi a Cyfoeth Naturiol Cymru yn anghywir o ran eich rheswm dros beidio â phrofi am blwtoniwm.

Rydych chi hyd yn oed wedi eich profi yn anghywir ynghylch ble y byddai'r mwd yn cyrraedd yn y pen draw. Mae gwyddonwyr fel yr Athro Barnham o Goleg Imperial Llundain a'r Athro Henshaw o brifysgol Bryste yn gofyn i brofion CR-39 gael eu cynnal, fel y gellir nodi gronynnau micro plwtoniwm. A wnewch chi gyfaddef eich bod chi'n anghywir i ddympio'r mwd yn 2018, ac a wnewch chi sicrhau bod profion CR-39 yn cael eu cynnal fel y byddwn ni'n gwybod yn sicr pa un a oes microronynnau o blwtoniwm yn y mwd hwnnw ai peidio? Y cwestiwn gwirioneddol yw: a wnewch chi sicrhau bod profion CR-39 yn cael eu cynnal gan fod plwtoniwm wedi gollwng i'r mwd hwnnw ers degawdau? Rydym ni'n gwybod hynny bellach. A wnewch chi gynnal prawf, os gwelwch yn dda?

Wel, Llywydd, sefydlais i'r grŵp cynghori annibynnol i archwilio pob agwedd ar leoli adweithydd niwclear yn Hinkley Point o ran sut y mae hynny yn effeithio ar Gymru. Mae'r grŵp yn cynnwys ffigurau uchel iawn o'r amrywiaeth o ddisgyblaethau perthnasol, a chyhoeddodd y grŵp ei adroddiad ddydd Mawrth yr wythnos diwethaf. Mae ei gasgliadau yn cynnwys yr angen i roi trefniadau trawsffiniol effeithiol ar waith i ymdrin ag unrhyw argyfwng, a'r angen i ailfodelu gwarediad ar dir Caerdydd o ganlyniad i'w ystyriaeth fanwl ei hun o addasrwydd tiroedd Caerdydd fel safle gwaredu o fewn ardal forol warchodedig a chydnerthedd ehangach ecosystem aber afon Hafren. Byddaf yn sicrhau bod yr adroddiad ar gael i'r rheoleiddiwr fel y gellir rhoi ystyriaeth briodol i'w gasgliadau wrth ystyried unrhyw gais a allai arwain at waredu'r gwaddodion morol ar dir Caerdydd.