Part of the debate – Senedd Cymru am 4:00 pm ar 23 Mawrth 2021.
Dirprwy Lywydd, roedd yna nifer o sylwadau i fynd i'r afael â nhw yn y fan yna, ac mae'n amlwg fy mod yn ymwybodol mai dyma sesiwn olaf ond un y Senedd cyn yr etholiad, ac mae Russell George yn yr ysbryd etholiadol, ac rwy'n amlwg yn ystyried hynny yn fy ymateb. Russell George gwahanol sy'n cadeirio Pwyllgor yr Economi, Seilwaith a Sgiliau gyda chonsensws mawr, a'r un Russell George a ymrwymodd i adroddiad a ddywedodd na ddylem ni fod yn adeiladu ffyrdd newydd, y dylem ni fod yn cynnal y rhai presennol. Felly, mae ei syniadau wedi datblygu'n eithaf cyflym yn ystod yr ychydig flynyddoedd diwethaf.
Mae'n dweud nad ydym ni wedi cyflawni dros ei etholwyr, ac rwy'n sicr fy mod yn ei gofio'n croesawu ffordd osgoi'r Drenewydd, ond eto, datblygodd ei feddylfryd yn eithaf cyflym yn yr ychydig flynyddoedd ers hynny hefyd.
Mae'n anghywir dweud bod y £200 miliwn dros 20 mlynedd, nid yw hynny'n wir. Mae ar gyfer y flwyddyn nesaf, ac rydym ni yn rhoi ein harian ar ein gair. Rydym ni'n buddsoddi yn y blaenoriaethau yn strategaeth drafnidiaeth Cymru ynghylch newid dulliau teithiol. Rydym ni'n blaenoriaethu trafnidiaeth gyhoeddus a theithio llesol, ac rydym ni'n parhau i fynd ati lle mae gennym ni ymrwymiadau ar gyfer cynlluniau adeiladu ffyrdd hefyd. Mae hwn yn ddull cymysg.
Ond mae'n dweud, pe bai'n Weinidog, y byddai'n cyflawni'r tair blaenoriaeth yn y cynllun—cytunodd â'r pwyslais. Ond holl gynsail y cynllun yw cyflawni targedau newid dulliau teithio, yw lleihau'r defnydd o gar. Felly, mae'n cwyno ar y naill law nad ydym ni—. Mae'n dweud bod traffig yn cynyddu, mae'n dweud nad ydym ni wedi adeiladu'r seilwaith, mae'n dweud ei fod yn cytuno â'r cynllun i leihau'r defnydd o geir, ond yna'n ein beirniadu ni am beidio ag adeiladu mwy o ffyrdd. Felly, mae dryswch meddwl yn y fan yna, os nad oes ots ganddo i mi ddweud hynny. Nid yw'r pethau hynny'n gydnaws.
Os ydym ni am gyflawni targed o sero-net erbyn 2050, mae'r dystiolaeth yn glir iawn: rhaid inni leihau'r defnydd o geir. Mae'r ffigurau yn y strategaeth yn ymrwymo i ostyngiad o 5 y cant mewn milltiroedd ceir erbyn 2030. Nawr, mae hynny'n mynd i'r cyfeiriad arall i'r hyn yr ydym ni wedi bod yn teithio iddo, ond nid yw'n arbennig o radical o gofio bod Llywodraeth yr Alban dros yr un cyfnod yn chwilio am ostyngiad o 20 y cant yn y defnydd o filltiroedd ceir. Felly, bydd yn darged heriol i'w gyflawni, ond nid yw mor radical ag y gallasai fod. Buom yn edrych ar amrywiaeth o sefyllfaoedd, ac aethom am y mwyaf ceidwadol o'r sefyllfaoedd. Nawr, p'un a ellir cynnal hynny ai peidio yng ngoleuni'r dystiolaeth wrth i ni symud ymlaen ac wrth i ni gyrraedd ein targedau, bydd angen aros i weld, ond mae'n ein rhoi ar lwybr newydd, a dyna'r peth pwysig. Felly, mae'r ffigurau sydd gennym ni—mae'n gofyn sut y cawn ni'r ffigurau hynny—roedden nhw'n seiliedig ar ddadansoddiad sylweddol a roddwyd i ni o'r gwahanol lwybrau i gyrraedd nodau'r newid hinsawdd, a gwelwyd bod hyn yn gyraeddadwy, yn her, ond yn darged cyraeddadwy i'n cael ar y llwybr cywir.
Mae'n gofyn beth mae'n ei olygu i'r Gymru wledig; wel, rhoddais adroddiad iddo y bu i ni ei gomisiynu ar gyfres benodol o ddadansoddiadau ar gyfer y Gymru wledig a sut beth fyddai hyn, a byddwn yn hapus i ddarparu hynny i'r pwyllgor hefyd, er ei fod ychydig yn hwyr yn y dydd. Ond rwy'n credu ei fod yn dangos ein bod wedi rhoi llawer o ystyriaeth i sut y gallwn ni gyflawni'r llwybr hwn, ond bydd yn her i'r Senedd gyfan. Byddwn yn dweud wrth yr Aelodau, nid oes diben i'r un ohonom ni ymrwymo i dargedau newid hinsawdd ac yna cefnu ar effaith ymarferol y mesurau y mae angen inni eu rhoi ar waith i gyflawni hynny. Mae'n ddigon hawdd i ni geisio bod yn boblogaidd o ran cynlluniau lleol y mae dyheu amdanyn nhw ers tro byd mewn sawl rhan o Gymru, ond os ydym ni eisiau sefyll ar lwybr gwahanol, mae hynny'n golygu cyfres wahanol o ddulliau gweithredu, ac mae angen inni fod yn ddewr yn ein hargyhoeddiadau i ddwyn y maen hwnnw i'r wal. Mae'n ddrwg gennyf fod meddylfryd Russell George wedi datblygu cryn dipyn, os caf i awgrymu hynny, ond rwy'n credu bod ffordd i fynd os yw'n ddiffuant am gyflawni'r targedau y cytunodd â nhw.
Rwy'n credu efallai ein bod ni wedi colli cysylltiad.