Diolch, Lynne, yn gyntaf oll am eich geiriau caredig. Rwy'n dyfalu bod bwrw prentisiaeth cyn dod yn Weinidog am ryw 16 neu 17 mlynedd ar bwyllgorau efallai'n rhoi persbectif i chi nad yw bob amser yn bresennol, weithiau. Drwy ymgysylltu â chi a'ch pwyllgor, rwy'n credu ein bod wedi cyflawni mwy na phe bai'r Llywodraeth wedi ceisio symud ar hyd y llwybr hwn ar ei phen ei hun yn unig. Ac a gaf i ddweud, i chi y mae llawer o'r diolch am hynny, eich ymrwymiad personol, sy'n mynd y tu hwnt i ymrwymiad gwleidyddol yn unig i'r agenda hon, ac, wrth gwrs, dim ond yr ychydig ofn yr oeddech yn peri i mi weithiau, ofn yr hyn a allai ddigwydd pe na baem ni'n cyflawni pethau. Ond mae'r tensiwn creadigol hwnnw rhwng y Senedd a'r Llywodraeth yn rhywbeth y dylem ni geisio ei wella bob amser, oherwydd mae'n arwain at well canlyniadau polisi i bobl Cymru. Ac wrth gwrs i'r rheini ohonom sydd wedi bod yn rhan o'r prosiect hwn ers 1999, dyna'r hyn yr oeddem ni'n bwriadu ei gyflawni, a hoffwn feddwl mai dyna'r hyn yr ydym ni wedi'i wneud yn ein perthynas, Lynne, dros y pum mlynedd diwethaf.

Roeddech chi yn llygad eich lle wrth siarad am y sector uwchradd. Byddwch yn ymwybodol o'r gwaith thematig sydd eisoes wedi'i wneud gan Estyn sy'n sôn am y gwahaniaethu, yn aml, rhwng y sector cynradd a'r sector uwchradd, a'r angen i sicrhau bod ein hymarferwyr uwchradd yn gyfarwydd iawn â'r newidiadau biolegol syml y mae ein pobl ifanc yn mynd trwyddyn nhw yn ystod y glasoed a sut y mae angen inni gofio hynny yn ein dulliau gweithredu yn y system ysgolion uwchradd. Ac rwy'n sicr y gwnes i wrth eistedd ar y grŵp gorchwyl a gorffen, ddysgu llawer ac, yn wir, addasu fy arddull rhianta fy hun gartref gyda'r ddealltwriaeth ddyfnach honno.

Wrth gwrs, weithiau nid yr ysgolion uwchradd eu hunain sy'n gyfrifol am y pwysau a roir arnyn nhw ond y Llywodraeth. A dyna pam y mae'n bwysig iawn ein bod nid yn unig yn newid ein cwricwlwm, bod gennym nid yn unig arolygiaeth ddysgu a dull gwahanol o arolygu, ond mae angen i ni fel Llywodraeth newid y ffordd yr ydym ni'n dwyn ysgolion i gyfrif am eu perfformiad. Yn y gorffennol, rydym ni wedi dwyn ysgolion i gyfrif am eu perfformiad—oherwydd mae angen gwneud hynny, nid oes dianc rhag hynny, mae'r gwaith y maen nhw yn ei wneud yn rhy bwysig iddyn nhw beidio â chael eu dwyn i gyfrif—ond maen nhw wedi'u dwyn i gyfrif ar set mor gul, gul o fesurau. Ac, er mor bwysig yw'r mesurau hynny, os nad yw COVID wedi dysgu dim byd arall i ni, mae wedi dangos bod ysgol yn rhan lawer ehangach a llawer mwy o fywydau plant na dim ond y culni yr ydym ni wedi dwyn ysgolion i gyfrif yn ei gylch. Felly, mae hefyd yn ymwneud â newid ein cyfundrefnau atebolrwydd fel Llywodraeth o ran sut ffurf sydd ar lwyddiant mewn ysgol uwchradd a sut ffurf sydd ar arfer da mewn ysgol uwchradd, ac, yn amlwg, bydd sicrhau bod y dull ysgol gyfan yn rhan annatod o ddulliau mewn ysgolion uwchradd yn bwysig iawn, wrth symud ymlaen.

Ac a gaf i dawelu meddwl pobl drwy ddweud bod dadl ffug ac artiffisial, weithiau, yn cael ei chyflwyno sef y gallwch naill ai gael rhagoriaeth llesiant neu y gallwch gael rhagoriaeth academaidd. O mam bach, does dim byd pellach o'r gwir. Yr hyn y mae'r holl astudiaethau'n ei ddangos yw, os oes gennych lesiant da yn yr ysgol, ar gyfer disgyblion a chyfadran, mae hynny mewn gwirionedd yn arwain at fwy o gyrhaeddiad addysgol. Felly, nid yw hwn yn fater o 'naill ai/neu' na 'neis i'w gael'; mae hwn yn floc adeiladu hollol hanfodol ar gyfer hyrwyddo lefelau uwch o gyrhaeddiad addysgol i'n holl blant.