Part of the debate – Senedd Cymru am 5:25 pm ar 24 Mawrth 2021.
Mae'n bleser gen i siarad yn fyr yn y ddadl hon ac i dalu teyrnged i'm cyd-aelodau o'r pwyllgor, ein Cadeirydd a'r tîm clercio am y gwaith pwysig gyda'r ymgynghoriad hwn a thrwy gydol y blynyddoedd diwethaf. Mae'n syndod mawr taw dyma oedd y tro cyntaf i'r Senedd graffu ar weithrediad y Ddeddf, Deddf sydd mor bwysig, mor uchelgeisiol, ond nad yw wedi cael y cymorth angenrheidiol ers iddi gael ei phasio.
Gobeithio'n wir y gall hyn newid yn y dyfodol agos iawn, achos mae'r adferiad wedi COVID yn cynnig cyfle i newid cymaint o bethau: fel mae'r adroddiad yn ei ddweud, cyfle i lunwyr polisi asesu sut y gellir ail-greu gwasanaethau cyhoeddus er gwell, a hefyd cyfle i ailedrych ar yr arwyddion, yr indicators, y ffyrdd rŷn ni'n pwyso a mesur llwyddiant yn sgil y Ddeddf—cyfle i ailfframio'r cyfan.
Rwy'n ymwybodol bod cyrff megis ColegauCymru wedi gwneud y pwynt hwn yn eu tystiolaeth inni. Wedi'r cyfan, bydd cyd-destun fel mae gwasanaethau cyhoeddus yn cael eu darparu dros y blynyddoedd nesaf yn dra gwahanol i'r hyn fuasai'r rhai oedd wedi llunio'r Ddeddf wedi ei ragweld. Mae angen i Llywodraeth siarad â chyrff cyhoeddus wrth iddynt ailystyried hyn, ynghyd ag aelodau'r cyhoedd.
Mae'r darn yma o ddeddfwriaeth, fel sydd wedi cael ei ddweud eisoes, yn un gall fod yn arloesol, ac rŷn ni'n byw mewn cyfnod lle mae newidiadau radical yn gallu digwydd. Cyfle fydd gan y Senedd nesaf i wireddu potensial y Ddeddf bellgyrhaeddol hon. Ond heb y cymorth angenrheidiol na'r arweinyddiaeth gan y Llywodraeth, gwastraff fydd y cyfle hwnnw. Gan ddiolch eto i'r tîm clercio am eu holl waith ac i bawb oedd wedi rhoi tystiolaeth i'r pwyllgor, diolch yn fawr.