1. Cwestiynau i Weinidog yr Economi – Senedd Cymru ar 9 Mehefin 2021.
7. Pa gynlluniau sydd gan Lywodraeth Cymru i ysgogi twf busnesau cynhyrchu bwyd bob dydd yng Nghymru? OQ56543
Diolch am eich cwestiwn. Mae gennym raglen gynhwysfawr i gefnogi busnesau drwy gydol y tarfu a achoswyd gan Brexit a COVID. Mae hynny'n cynnwys cyngor technegol, cymorth ariannol a gwaith hyrwyddo. Bydd y gefnogaeth a'r arweinyddiaeth hon yn helpu i gynnal y sector drwy gyfnod heriol i aros ar y llwybr hirdymor o lwyddiant a thwf y mae wedi'i gyflawni mewn blynyddoedd diweddar.
Diolch. Yr wythnos hon, rydym wedi cael ein hatgoffa o freuder ein perthynas fasnachu ôl-Brexit a'r goblygiadau posibl i ddiogelwch ein cyflenwad bwyd. Mae hyn yn mynd ymhell y tu hwnt i ffrae ynghylch selsig a nygets cyw iâr, ac eto mae'r DU yn parhau i fewnforio'r rhan fwyaf o'i llysiau a'i ffrwythau, yn enwedig dros fisoedd y gaeaf, o dir mawr Ewrop. Ddwy flynedd yn ôl, buddsoddodd Llywodraeth Cymru dros £400,000 mewn tri phrosiect amaethyddiaeth amgylchedd rheoledig drwy gronfa her yr economi sylfaenol. Beth oedd canlyniad y buddsoddiad hwnnw yn Wrecsam, Treherbert a Chwmbrân? Ac o gofio na fydd y rhan fwyaf ohonom yn dymuno bwyta saladau sy'n dod o Awstralia, pa gynlluniau sydd gan y Llywodraeth bellach i brif ffrydio amaethyddiaeth amgylchedd rheoledig ledled Cymru fel y gallwn fwynhau cynhyrchion mwy lleol, wedi'u cynhyrchu a'u tyfu’n lleol, a bod yn llai agored i'r berthynas fregus rydym yn ei hwynebu yn awr gyda'n partneriaid ar dir mawr Ewrop?
Mae'r Aelod yn llygad ei lle yn tynnu sylw at heriau allweddol y realiti tollau sy'n wynebu ystod o nwyddau a ddaw i mewn ac allan o Brydain ac ynys Iwerddon. Rwyf eisoes wedi sôn sawl tro am yr effaith y mae hynny'n ei chael ar ein porthladdoedd, ond bydd yn cael effaith sylweddol a pharhaus ar y cynhyrchwyr eu hunain. Ac mae hwn yn faes lle mae Cymru wedi gwneud yn arbennig o dda. Roedd gennym darged i gynyddu gwerth ein sector bwyd a diod i £7 biliwn yn nhermau gwerthiant erbyn 2020; cyraeddasom bron i £7.5 biliwn. Felly, sector llwyddiannus sydd bellach yn wynebu realiti’r trefniadau newydd sydd ar waith.
Ar y pwynt y mae’r Aelod yn ei wneud am gynlluniau peilot amaethyddiaeth amgylchedd rheoledig, rydym newydd dderbyn canlyniadau'r cynlluniau peilot hynny ac rydym yn dal i'w gwerthuso ar hyn o bryd. Mae'r canlyniadau cychwynnol yn galonogol, ond mae'n rhy gynnar i ddweud a fyddwn yn cyflwyno'r fenter honno yn ehangach, ond byddaf yn sicrhau bod yr Aelodau'n cael gwybod. Ac wrth gwrs, bydd fy nghyd-Aelod, Lesley Griffiths, yn cadw llygad agos ar ganlyniad y cynlluniau peilot a'r dewisiadau a wnawn yma yn y Llywodraeth.
Ac yn olaf, cwestiwn 8, Vikki Howells.