Cartref Plant Tŷ Coryton

Part of 3. Cwestiynau Amserol – Senedd Cymru am 3:21 pm ar 9 Mehefin 2021.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Laura Anne Jones Laura Anne Jones Conservative 3:21, 9 Mehefin 2021

(Cyfieithwyd)

Diolch am y datganiad hwnnw, Weinidog. Dylid diogelu a gofalu am rai o'r bobl fwyaf agored i niwed yn ein cymdeithas, plant ag awtistiaeth, nid eu gwneud i ddioddef mewn amgylchiadau erchyll fel y rhai a honnir yn yr achos hwn. Mae cwestiynau difrifol i'w hateb, a rhaid i awdurdodau perthnasol ymchwilio'n llawn i hyn yn awr. Mae cyfres o honiadau brawychus a thrallodus wedi'u gwneud yn erbyn staff Tŷ Coryton, a rhai ohonynt yn bethau na allaf mo'u hailadrodd, ond ar un achlysur ac yn fwyaf difrifol, cafodd arferion cyfyngol ar blentyn eu rheoli mor wael fel eu bod wedi ysgogi pryderon difrifol iawn y gallai'r plentyn hwnnw farw. Dywed chwythwyr chwiban fod yr holl honiadau hyn yn deillio'n uniongyrchol o ymyriadau staff ac yn dynodi diwylliant o gamreoli'n ysgogi ymddygiad heriol sy'n brin iawn o'r safonau uchel a ddisgwyliwn ar gyfer staff sy'n gwneud swydd mor bwysig. A yw'r honiadau hyn yn adlewyrchu problem systematig yng Nghymru? A allai plant ifanc eraill fod yn dioddef mewn ffyrdd tebyg? Mae angen rhoi camau ar waith yn awr i ddatrys hyn, Weinidog.

Rwy'n falch o glywed y bydd y Gweinidog yn cyhoeddi'r fframwaith hirddisgwyliedig ar leihau arferion cyfyngol, ond mae'n llawer rhy hwyr i'r plant hyn, ac i blant eraill hefyd, mae arnaf ofn. A gaf fi bwysleisio wrthi fod angen cyhoeddi'r fframwaith yn awr i atal mwy o blant ifanc rhag dioddef fel hyn? Ac a all ddweud wrthym hefyd pa gamau y mae'n eu cymryd i roi cyngor ac arweiniad i ganolfannau fel Tŷ Coryton, i sicrhau eu bod yn darparu amgylchedd therapiwtig fel yr argymhellwyd gan Sefydliad Anableddau Dysgu Prydain? A wnaiff y Gweinidog hefyd sicrhau bod gan ganolfannau fel hyn yr adnoddau angenrheidiol sydd eu hangen arnynt i sicrhau y gellir cynnal parch dynol sylfaenol a hawliau dynol, megis darparu eitemau misglwyf, un o'r honiadau mwyaf annymunol yn fy marn i?

Deallaf fod yr arolygiaeth gofal ar fin cyhoeddi adolygiad o arferion yn Nhŷ Coryton, ond mae'r honiadau hyn bellach yn sicr yn codi cwestiynau ynglŷn â dilysrwydd yr adroddiad hwnnw. A yw'r Gweinidog yn hyderus fod yr adroddiadau hyn yn cael eu cyflawni'n ddigon trylwyr i dynnu sylw at faterion fel y rhain, er mwyn sicrhau yr eir i'r afael â hwy'n gyflym? A fydd y ganolfan ac eraill sy'n eiddo i Orbis bellach yn cael eu hail-arolygu i sicrhau bod plant yn eu gofal yn cael eu diogelu'n briodol?

Yn olaf, os oes problem systematig yma, pa gamau y mae'r Gweinidog yn eu cymryd i sicrhau bod y diwylliant o adrodd am bryderon yn bodoli yn y sector gofal yng Nghymru ac i sicrhau bod gan staff rwydwaith cymorth ar waith a'u bod yn ddigon cyfforddus gyda hynny i godi pryderon a bod yr adroddiadau hyn yn cael eu hystyried yn ddifrifol a chamau gweithredu'n cael eu rhoi ar waith, yn hytrach na gorfod troi at y cyfryngau fel yn yr achos hwn? Diolch.