Diolch, Llywydd. Fe wnaf i geisio rhedeg trwy rai o'r sylwadau yn y ddadl cyn cloi. Rwy'n credu ei bod yn deg dweud bod y ddadl wedi tynnu sylw yn glir iawn at sut y mae pobl yn teimlo am Lywodraeth bresennol y DU a realiti yr hyn sy'n digwydd, nid yn unig o'r sylwadau a wnaed gan lefarydd Plaid Cymru ar yr economi am yr heriau sy'n ymwneud â'r meini prawf blaenoriaethu a'r diffyg tryloywder, a chlywsoch chi'r rheini gan Alun Davies, Hefin David, Carolyn Thomas ac eraill. Yn anffodus, dyna realiti y sefyllfa yr ydym ni ynddi. Ni allwn ni ddweud wrthych yn onest am yr holl feini prawf gan nad ydyn nhw'n gwneud synnwyr ac o ran y data yr ydym ni'n eu deall, mae'n dal i fod mor anodd ei deall. Byddwch chi wedi clywed Huw Irranca-Davies ar ei eistedd yn cadarnhau bod Pen-y-bont ar Ogwr, yn ogystal â Chaerffili, yn ogystal â Wrecsam, yn ogystal â Gwynedd i gyd wedi eu heithrio. Ac wrth i chi edrych ar y data gwrthrychol, mae hynny'n sefyllfa hurt. Mae'n gwbl hurt i Richmond gael ei gynnwys, tra bod cwm Ogwr, mewn gwirionedd, wedi ei eithrio. Nawr, mae hynny yn sefyllfa hurt i fod ynddi.

Mae her i bob un ohonom ni ynglŷn â pha mor ddifrifol yr ydym ni'n ymdrin â'n cyfrifoldebau. Rwyf i yn credu, wrth i chi edrych nid yn unig ar y pwyntiau ynglŷn â thryloywder a strwythur a wnaeth Hefin David, ond roedd yn bwysig clywed yr hyn a ddywedodd Carolyn Thomas am y rhybudd byr iawn a gafodd yr awdurdodau lleol i gyflwyno ceisiadau a'r diffyg cydlyniad gwirioneddol. Ac mae arnaf ofn mai'r gwir diamheuol yw bod y dull hwn yn bygwth yr undeb. Rwy'n falch o ddweud fy mod i'n credu yn nyfodol yr undeb ac yn rhan Cymru oddi mewn iddo mewn Teyrnas Unedig lwyddiannus, ond bydd ailymddangosiad canoli yn dod i sathru dros y sefydliad hwn a'r Llywodraeth Cymru y mae pobl Cymru wedi eu dewis, yna fe welwch chi ragor o heriau i ddyfodol yr undeb. Ac mae angen i bobl sy'n credu yn yr undeb, boed ar y dde neu'r chwith, fyfyrio o ddifrif ar y llwybr yr ydych chi arno.

Byddwn i'n dweud bod y sylwadau a wnaed gan Sam Rowlands a Peter Fox—. Edrychwch, rwyf i wedi gweithio gyda Sam a Peter ar wahanol adegau yn eu swyddogaethau blaenorol fel arweinwyr awdurdodau lleol ac mae gen i barch mawr tuag atyn nhw er fy mod i'n anghytuno â nhw. Ond heddiw, mae arnaf i ofn eich bod wedi anghofio effeithiau ymarferol y toriadau i gyllid—y bygythiadau i Fusnes Cymru, y banc datblygu, y rhaglen brentisiaethau, ymchwil a datblygu. Dyna realiti yr hyn a fydd yn digwydd yn sgil ymagwedd atomedig bresennol Llywodraeth y DU, ac ni allwch ymdrechu'n ddewr i ddweud bod ymarfer canoli yn Whitehall yn newyddion gwych mewn gwirionedd, oherwydd bod ymgais fwriadol i yrru hollt rhwng Llywodraeth Cymru a llywodraeth leol yn fan hyn. Ac nid wyf i'n credu y bydd hynny yn cael ei dderbyn. Ac felly, dylai Aelodau Ceidwadol fyfyrio yn wirioneddol ar eu blaenoriaethau.

Yr wythnos diwethaf, yn y Siambr hon, gwnaethoch chi feirniadu dadleuon cyfansoddiadol gan ddweud eich bod yn dymuno canolbwyntio ar bwerau'r Senedd hon a Llywodraeth Cymru. Fe wnaethoch chi alw ar bleidiau eraill i barchu barn pobl Cymru ar 6 Mai, ac eto, dyma chi yn hyrwyddo ymgais fwriadol i danseilio'r farn honno, i weithio ffordd o gwmpas barn pobl Cymru. Mae dull presennol Llywodraeth y DU yn gwarantu dadl, gan ei bod i'w gweld yn dryloyw yn ceisio meddiannu'r pwerau y pleidleisiodd pobl Cymru drostyn nhw mewn dau refferendwm gwahanol yn ogystal ag etholiadau lluosog. Pwy all ddod i'r lle hwn yn y Senedd hon yn wirioneddol a dadlau, fel Aelod etholedig, y dylid dileu pwerau a chyfrifoldeb o'r lle hwn? Byddai'n rhyfeddol pe byddai'r Ceidwadwyr Cymreig yn dewis parhau i gefnogi toriad sylweddol yn y gyllideb. Ni fydd honni bod y toriad yn y gyllideb sydd eisoes wedi ei gyflawni eleni gan Lywodraeth y DU yn gynnydd mewn gwirionedd rywsut yn cael ei dderbyn. Ac mae ymagwedd y Ceidwadwyr Cymreig sy'n groes i realiti, ar y naill law, yn dangos teyrngarwch gwirioneddol i Weinidogion yn Whitehall ond nid i Gymru. Mae ein dull gweithredu yng Nghymru yn ddull rhanbarthol cydlynol gyda chefnogaeth rhanddeiliaid ac ie, gyda datganoli i ranbarthau Cymru y tu allan i Fae Caerdydd.

Ac fel y gŵyr Sam Rowlands a Peter Fox, mae gan lywodraeth leol swyddogaeth arweiniol allweddol yn y cydbwyllgorau corfforaethol newydd. Mae gan y Llywodraeth Cymru hon fandad newydd a chryf ar gyfer datganoli i lywodraethu ar ran pobl Cymru. Nid sarhad ar bobl Cymru yn unig yw osgoi'r sefydliadau etholedig hyn, byddai yn amlwg yn arwain at ganlyniadau gwaeth. Mae'r Prif Weinidog wedi gwneud ei barodrwydd i gydweithio ar gyllid yn y dyfodol yn glir i Brif Weinidog y DU. Ysgrifennais yn gynnar y mis diwethaf at yr Ysgrifennydd Gwladol a'r Gweinidog sy'n arwain ar y cronfeydd hyn i ofyn am gyfarfod cyn gynted â phosibl i drafod sut y gallwn sicrhau bod y cronfeydd yn llwyddo yng Nghymru a'u defnyddio fel arwydd o ailosod cysylltiadau rhynglywodraethol er mwyn sicrhau newid ymarferol ac effeithiol. Nid wyf i wedi cael ymateb eto.

Os yw Llywodraeth y DU o ddifrif ynglŷn â ffyniant yn y dyfodol yn fan hyn, yng Nghymru a dros Gymru, mae'n rhaid iddi roi cyfran deg o wariant y DU i Gymru a gweithio gyda Llywodraeth Cymru a'r Senedd hon, nid mewn ffordd symbolaidd, ond fel partner dilys yn y broses o wneud penderfyniadau a chyflawni, ac nid yw hynny'n digwydd ar hyn o bryd. 

Ni all fod ymgais dychwelyd pethau i ffordd hen ffasiwn o weithio, pan oedd Gweinidogion Whitehall bob amser yn gwybod orau, neu felly byddai'n cael ei dybio. Mae gan y lle hwn y mandad, a dylai barhau i fod â'r cyfrifoldeb i weithredu yn y materion hyn. Gofynnaf i'r Aelodau gefnogi cynnig y Llywodraeth a gwelliant Plaid Cymru.