Part of the debate – Senedd Cymru am 5:57 pm ar 23 Mehefin 2021.
Diolch yn fawr, Ddirprwy Lywydd. A gaf fi ddiolch i Jack Sargeant am roi munud i mi? Cytunaf â phopeth y mae Jack Sargeant a Sarah Murphy wedi'i ddweud am ddiswyddo ac ailgyflogi, ond nid wyf am ailadrodd hynny. Rwy'n mynd i symud ymlaen at bwnc arall yn ymwneud â'r modd y mae gweithwyr yn cael eu trin mor wael, sef cyflogau.
Cyflwynwyd yr isafswm cyflog dros 20 mlynedd yn ôl, ond rydym bellach wedi cyrraedd y cam lle dylem fod yn deddfu ar gyfer y cyflog byw go iawn. Mae'r cyflog byw go iawn yn seiliedig ar gostau byw ac ar hyn o bryd mae'n cael ei dalu'n wirfoddol gan dros 7,000 o gyflogwyr. Ym mis Ebrill 2016, cyflwynodd y Llywodraeth Geidwadol gyfradd isafswm cyflog uwch ar gyfer yr holl staff dros 25 oed, a'i gamenwi'n gyflog byw cenedlaethol. Mae'n llawer o bethau, ond nid yw'n gyflog byw.
Nid yw'r isafswm cyflog yn cael ei gyfrifo yn ôl yr hyn sydd ei angen ar weithwyr a'u teuluoedd i fyw. Mae'n seiliedig ar gyrraedd 66 y cant o'r canolrif enillion erbyn 2024. Ar hyn o bryd mae dros £1 yr awr yn llai na'r cyflog byw go iawn. Beth y mae hynny'n ei olygu? Mae'n golygu, i rywun sy'n gweithio 40 awr, eu bod yn cael £40 yn llai, ac i lawer ohonynt, dyna eu bil bwyd am yr wythnos. A chredaf mai dyna'r pwynt i bobl: mae llawer o bobl yn gweithio amser llawn ac yn dal i fyw mewn tlodi. Ni ddylai pobl fod yn byw mewn tlodi pan fyddant yn gweithio amser llawn. Rhaid inni gael cyflog byw go iawn i bobl, ac nid yw gostwng cyflogau a thalu'r isafswm cyflog i bawb yn gwneud dim i wella cynhyrchiant pobl, ac nid yw'n gwneud dim i fywydau pobl.