Yn gyntaf, hoffwn ddiolch i chi, Gareth, am gyflwyno'r ddadl bwysig hon yma yn y Siambr. Rwy'n credu bod y pwyntiau a wnewch yn fedrus iawn ynglŷn â cheisio cyflwyno'r Bil hwn—oni bai ei fod yn cael ei roi mewn deddfwriaeth, bydd pethau'n aros yn union yr un fath. 

Yn sicr, mae profiadau pobl hŷn yn ystod y pandemig wedi cryfhau'r achos dros ddiogelu eu hawliau ymhellach yn y gyfraith. Nid dyma'r tro cyntaf i ni fel Ceidwadwyr Cymreig ofyn am gyflwyno'r ddeddfwriaeth hon. Bydd gan bob un ohonom straeon am etholwyr yn ein hetholaethau sydd wedi bod angen cymorth, ac mewn rhai achosion, nid oedd unrhyw un ganddynt i'w cynorthwyo. Er enghraifft, yn Aberconwy, mae clwb rotari dyffryn Conwy a Golygfa Gwydyr wedi bod yn darparu gwasanaeth banc bwyd. Gadewch inni adeiladu ar y momentwm hwnnw i helpu eraill drwy greu'r ddyletswydd ddyledus y mae ein pobl hŷn yn ei haeddu. Byddai hyn yn helpu i atal camgymeriadau difrifol sy'n digwydd dro ar ôl tro, fel pobl hŷn a phobl sy'n agored i niwed dan bwysau i lofnodi ffurflenni adfywio cardio-pwlmonaidd (CPR) 'na cheisier dadebru', yr oedi na ellir ei gyfiawnhau wrth gynnal profion mewn cartrefi gofal, a bylchau rhwng ymweliadau â chartrefi gofal a chanllawiau yn seiliedig ar y realiti ar lawr gwlad.

Mae'n bosibl fod dros 140,000 o bobl hŷn yng Nghymru yn dioddef rhyw fath o gamdriniaeth, a hoffwn ddiolch i'r comisiynydd pobl hŷn, Heléna Herklots, am y gwaith y mae'n ei wneud ar y mater hwn. Mae'n amlwg o'r adroddiad diweddar 'Gwasanaethau Cymorth i Bobl Hŷn sy'n Profi Camdriniaeth yng Nghymru' fod angen mwy o weithredu. Mae'r argymhellion yn cynnwys yr angen i Lywodraeth Cymru adolygu strategaethau a pholisïau perthnasol er mwyn sicrhau eu bod yn mynd i'r afael ag anghenion ein pobl hŷn, ac i lunwyr polisi, comisiynwyr a darparwyr gwasanaethau ystyried sut y gellir diwallu anghenion pobl hŷn sy'n byw mewn ardaloedd gwledig.

Gwyddom fod ein bysiau cymunedol, a'r prinder ohonynt, yn creu mwy fyth o arwahanrwydd cymdeithasol i'n pobl hŷn. Gallwn helpu drwy greu'r ddyletswydd i roi sylw dyledus i egwyddor y Cenhedloedd Unedig y soniwch amdani y dylai pobl allu byw mewn amgylcheddau diogel. Dychmygwch y gwahaniaeth y byddai'n ei wneud pe bai'n rhaid i Weinidogion, awdurdodau lleol, byrddau iechyd ac awdurdodau eraill yng Nghymru roi sylw dyledus i'r angen i bobl hŷn gael mynediad at ofal iechyd a thai digonol. Byddai'n helpu i sbarduno camau gweithredu i fynd i'r afael â'r amcangyfrif pryderus y bydd Cymru, erbyn 2035, yn brin o 5,000 o unedau tai gofal. Byddwn yn brin o 7,000 o welyau gofal nyrsio a 15,000 o unedau tai i bobl hŷn.

Gallai'r ddyletswydd helpu i dynnu sylw at yr angen am weithredu ar frys i fynd i'r afael â'r ffaith ddinistriol fod 70 y cant o bobl hŷn wedi cael profiad negyddol o gael gafael ar ofal iechyd yn ystod y cyfyngiadau symud. Mae gennyf etholwyr yn dod i mewn bob dydd yn awr yn teimlo eu bod wedi'u hanghofio oherwydd COVID; maent mewn poen enbyd, gyda diffyg triniaeth a diffyg mynediad at feddygon teulu. Rhaid inni gryfhau'r hawliau hynny. Felly, Ddirprwy Weinidog, rwy'n llwyr gymeradwyo a chefnogi'r galwadau gan fy nghyd-Aelod newydd, Gareth Davies. A diolch i chi, Gareth, am ddod â mater mor bwysig i lawr y Senedd hon mor fuan yn eich gyrfa wleidyddol yma. Diolch.