4. Datganiad gan Weinidog y Gymraeg ac Addysg: Cymraeg 2050

Part of the debate – Senedd Cymru am 4:07 pm ar 13 Gorffennaf 2021.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Samuel Kurtz Samuel Kurtz Conservative 4:07, 13 Gorffennaf 2021

Diolch, Dirprwy Lywydd. Gwnaf i ddechrau gan ddiolch i'r Gweinidog am gopi ymlaen llaw o'r datganiad heddiw.

Rwy'r croesawu'r gwaith y mae'r Llywodraeth yn ei wneud i ddiogelu a datblygu'r Gymraeg ar gyfer y genhedlaeth nesaf. Fel rhywun a gafodd ei fagu yng nghefn gwlad sir Benfro, gydag addysg drwy ysgol ddwyieithog, ac sy'n ystyried fy hun yn siaradwr Cymraeg iaith gyntaf sydd bach yn rusty, rwy'n benderfynol bod cyfathrebu a defnyddio'r Gymraeg mewn bywyd bob dydd yn bleser y gall bawb ei fwynhau. Ond, am rhy hir, mae yna wedi bod meddylfryd o 'ni a nhw' o ran yr iaith Gymraeg: y 'nhw' sydd yn rhugl, a'r 'nhw' sydd yn ddysgwyr. Mae angen i bobl deimlo'n gyffyrddus i siarad Cymraeg, beth bynnag eu safon nhw, heb ofni am gamgymeriad bach fan hyn a fan co. Weinidog, rwy'n gwybod eich bod yn rhannu fy marn na ddylem fod yn feirniadol ar faint neu lefel y Gymraeg y mae pobl yn ei ddefnyddio, ond, gyda hynny, mae'n bwysig bod y boblogaeth yn ymuno ar y siwrnai i ddeall y budd mae'r iaith yn ei roi i'n bywydau.

Rydw i'n croesawu targed uchelgeisiol y Llywodraeth ar gyfer 2050. Mae yna gydnabyddiaeth nid y Llywodraeth bresennol yn unig, ond Llywodraethau Cymru yn y dyfodol, fydd yn gyfrifol am sicrhau bod y targed hwn yn cael ei gyflawni. Gyda hyn, pa ddangosyddion perfformiad allweddol sydd yn bodoli i sicrhau nad yw Llywodraeth Cymru yn tynnu eu llygaid oddi ar y bêl, a sut mae Gweinidogion y dyfodol yn mynd i sicrhau bod y polisi yn effeithiol?

Hefyd, o ystyried y newyddion yn y datganiad bod Llywodraeth Cymru yn bwriadu sicrhau bod holl swyddi Llywodraeth Cymru yn y dyfodol yn cael eu dyfarnu i ymgeiswyr a all, a dyfynnaf, ddeall y Gymraeg—understand the Welsh language—a all y Gweinidog egluro'r hyn y mae'n ei olygu o ran gallu i ddeall y Gymraeg? A oes disgwyl i holl weithwyr Llywodraeth Cymru yn y dyfodol fod yn ddwyieithog? Ac os yw hyn yn wir, pa sicrwydd gall y Gweinidog ei roi inni na fydd y cyhoeddiad hwn yn rhwystr i gyflogaeth i rai pobl?

Ac yn olaf, Weinidog, hoffwn dynnu eich sylw at eich cynnig i gymell siaradwyr Cymraeg ifanc i ddychweled o brifysgolion i helpu i ddysgu'r Gymraeg mewn ein hysgolion. Tra bydd y ffocws ar gyflogi athrawon sy'n siarad Cymraeg, bydd y drws yn cau i athrawon o'r tu allan i Gymru. Byddwn yn colli mynediad at nifer o athrawon o wahanol gefndiroedd sydd â phrofiadau gwahanol. Sut mae Llywodraeth Cymru'n bwriadu sicrhau bod unrhyw un sy'n dymuno dysgu yng Nghymru heb yr iaith yn gallu dod o hyd i gyflogaeth fel athro yng Nghymru? Diolch.