Part of 1. Cwestiynau i'r Prif Weinidog – Senedd Cymru am 2:04 pm ar 14 Medi 2021.
Wel, Llywydd, daw tarddiad y dull osôn o sicrhau glendid o waith a wnaed ym Mhrifysgol Abertawe, a wnaed gyda grant arloesi gan Lywodraeth Cymru. Roedd y gwaith ym Mhrifysgol Abertawe yn canolbwyntio ar effeithlonrwydd defnyddio osôn fel asiant glanhau wrth lanhau ambiwlansys, a chredwyd bod canlyniad y rhaglen arloesol honno yn llwyddiannus. Roedd wedi dangos bod gan beiriannau diheintio osôn ran i'w chwarae i wneud y gwaith o lanhau ambiwlansys mor effeithiol ag y gallai fod ac y gellid trosglwyddo'r dysgu a gaffaelwyd yn y maes hwnnw i helpu i gynorthwyo ysgolion yn eu hymdrechion glanhau. Dyna yr oedd y datganiad gwreiddiol i'r wasg gan Lywodraeth Cymru yn cyfeirio ato. Nawr, ar ôl cyhoeddi'r syniad hwnnw, codwyd nifer o bryderon, fel y dywedodd Siân Gwenllian, ynghylch pa un a ellid trosglwyddo yn syml effeithiolrwydd y dull yr oedd Prifysgol Abertawe wedi ei ddatblygu yng nghyd-destun ambiwlansys i lanhau ysgolion hefyd. Oherwydd y pryderon a godwyd, gwnaethom y penderfyniad mai'r peth synhwyrol i'w wneud oedd oedi'r rhaglen honno—nid oedd unrhyw beiriannau wedi eu caffael bryd hynny—ac i gael rhagor o gyngor gan Brifysgol Abertawe ei hun, ond hefyd gan ein grŵp cynghori technegol ein hunain, fel llais annibynnol ar hynny i gyd, i weld a yw defnyddio peiriannau diheintio osôn yn cynnig posibilrwydd technolegol newydd ar gyfer glanhau mewn lleoliadau addysg. Mae adolygiad cyflym yn cael ei gynnal gan y gell cyngor technegol, felly, o'r dechnoleg, o'i phosibilrwydd, oherwydd ni fyddem ni eisiau bwrw ymlaen, wrth gwrs, tan ein bod ni'n sicr bod manteision gwneud hynny gymaint â phosibl a bod unrhyw risgiau yn cael eu lliniaru, a'n bod ni'n gallu rhannu'r dystiolaeth honno â phobl sy'n gweithio yn y maes.
Yn y cyfamser, rwy'n cytuno â'r hyn a ddywedodd Siân Gwenllian ar ddiwedd ei chwestiwn, Llywydd, bod angen i ni, wrth gwrs, fynd ati i chwilio am ffyrdd effeithiol o wneud yn siŵr bod ysgolion yn ddiogel. Rydym ni wedi buddsoddi symiau sylweddol o arian mewn gwell trefnau glanhau mewn ysgolion yng Nghymru dros gyfnod y pandemig a thrwy ein trefniadau partneriaeth gymdeithasol ysgolion, rydym ni'n parhau i weithio gyda'n partneriaid i sicrhau bod gennym ni'r safonau glendid a diogelwch uchaf posibl mewn ysgolion ar gyfer athrawon, staff eraill a myfyrwyr hefyd.