Part of the debate – Senedd Cymru am 2:37 pm ar 21 Medi 2021.
Trefnydd ychydig wythnosau'n ôl, gwnes i gyfarfod â phennaeth Coleg Gwent, ac fe wnaeth e' rannu stori eithaf dirdynnol gyda mi—wel, nid stori, ffaith—bod un o'i fyfyrwyr marchogaeth wedi cael damwain wael, a bod, o bosibl, anafiadau i'r asgwrn cefn ganddi, ac, o ganlyniad, dywedodd y gwasanaethau brys na ddylai hi gael ei symud tan iddyn nhw gyrraedd yno. Ar ôl ffonio bob 20 munud, am gyfnod sylweddol, roedd hi'n naw awr cyn i'r wraig ifanc honno gael ei chludo a'i symud i'r ysbyty fel argyfwng. Ond mae angen trafod goblygiadau hynny, yn fy marn i, oherwydd, o ganlyniad i hynny, mae'r pennaeth yn teimlo bod yn rhaid iddo nawr dynnu nôl o ddarparu cyrsiau yng Ngholeg Gwent—y cyrsiau hynny a allai fod â risgiau, fel cyngor chwaraeon neu farchogaeth. A gwn i fod penaethiaid mewn ysgolion yn teimlo'r un fath ynghylch pethau fel Gwobr Dug Caeredin. A meddwl oeddwn i tybed a gaf i ofyn am ddatganiad brys gan y Gweinidog addysg ar sut y mae'n credu y mae modd disgwyl i benaethiaid colegau, ac yn wir penaethiaid, reoli'r sefyllfa anodd hon wrth symud ymlaen, gan fod llawer yn bryderus iawn na allan nhw barhau â'r cyrsiau hyn, oherwydd y gallu i gydymffurfio â'u hasesiadau risg eu hunain, ac oherwydd yr amser ymateb brys afresymol hwnnw. Mae'n bryder difrifol iawn, a allai effeithio ar filoedd lawer o bobl ifanc, ledled Cymru, o ganlyniad uniongyrchol i rai o'r materion sy'n deillio o'r pwysau o fewn y gwasanaeth iechyd.