Diolch. Ym mis Mawrth, cyhoeddodd eich rhagflaenydd fel Cwnsler Cyffredinol ddatganiad ysgrifenedig lle dywedodd ei fod am sicrhau y byddai mwy o waith i ddarparu cyfraith fwy hygyrch yn cael ei wneud ar adeg 'normal'. Cyfeiriodd hefyd at basio Deddf Deddfwriaeth (Cymru) 2019 a dywedodd, rwy’n dyfynnu,

'mater i'r Llywodraeth nesaf fydd cyflwyno'r rhaglen weithgarwch ffurfiol gyntaf i wneud cyfraith Cymru yn fwy hygyrch o dan y Ddeddf honno', bod gwaith eisoes ar y gweill ar ddau Fil cydgrynhoi a bod gan Lywodraeth Cymru dri phrosiect arall ar y gweill yn unol â'r bwriadau a nodwyd yn ymgynghoriad 'Dyfodol Cyfraith Cymru' yn 2019. Fodd bynnag, ychwanegodd, rwy’n dyfynnu,

'effeithiwyd ar gynnydd gyda'r prosiectau hyn gan arall-gyfeirio adnoddau i ymateb i'r pandemig'.

O gofio bod y pandemig yn dal gyda ni, pam ydych  chi wedi dod i'r casgliad bod yr adeg 'normal' y cyfeiriwyd ati gan eich rhagflaenydd sydd ei hangen i fwrw ymlaen â'r gwaith hwn wedi cyrraedd a bod yr adnoddau bellach ar gael ar gyfer hyn?

Roedd Deddf Deddfwriaeth (Cymru) yn ymwneud â chasglu cyfraith i wahanol gabinetau ffeilio pwnc, gyda phrif statud a phopeth arall yn cyfeirio at y statud hwnnw—gwaith enfawr a gynlluniwyd i helpu'r cyhoedd i ddod o hyd i gyfraith a'i defnyddio eu hunain. Rydych chi’n dyfynnu o Lyfr Iorwerth o'r drydedd ganrif ar ddeg, testun o god Gwynedd neu Venedotia o gyfraith Cymru'r oesoedd canol, lle'r oedd teyrnas Gwynedd, neu Venedotia, yn wladwriaeth olynol ymerodraeth Rufeinig a ddaeth i'r amlwg ym Mhrydain is-Rufeinig yn y bumed ganrif. Wel, fel y dywedodd Leo Tolstoy hefyd yn y bedwaredd ganrif ar bymtheg, mae ysgrifennu cyfreithiau yn hawdd, ond mae llywodraethu'n anodd. Ac fel y dywedodd y Fonesig Hilary Mantel yn y ganrif hon:

'Pan fyddwch chi'n ysgrifennu cyfreithiau rydych chi'n profi geiriau i ddod o hyd i'w pŵer mwyaf. Fel hud a lledrith, mae'n rhaid iddynt wneud i bethau ddigwydd yn y byd go iawn, ac fel hud a lledrith, dim ond os yw pobl yn credu ynddynt maen nhw’n gweithio.'

Wel, pan fydd Llywodraeth Cymru yn gwneud is-ddeddfwriaeth, ni fydd ASau yn gwybod ei fod yn digwydd y rhan fwyaf o'r amser, oherwydd byddant yn cael eu gwneud drwy weithdrefn negyddol, yn hytrach na'r weithdrefn gadarnhaol ac felly'n dod i'r Cyfarfod Llawn. Er bod angen is-ddeddfwriaeth y weithdrefn negyddol i lenwi bylchau gweithdrefnol mewn deddfwriaeth sylfaenol, ni fydd ASau o reidrwydd yn gwybod bod hyn yn digwydd oni bai eu bod ar y Pwyllgor Deddfwriaeth, Cyfiawnder a'r Cyfansoddiad. Senedd Cymru sy'n gwneud y gyfraith, a'i gadael i'r pwyllgor rwgnach yn ei gylch ar ôl i Lywodraeth Cymru ei gwneud drwy weithdrefn negyddol, yn foddhaol. Pa sicrwydd allwch chi ei roi felly ynghylch y mater a godwyd gan ein cyn-gydweithiwr rhagorol Suzy Davies AS yn ystod dadl Cyfnod 4 ar il Deddfwriaeth (Cymru), pan ddywedodd,

'Rwy'n gobeithio, Cwnsler Cyffredinol, y byddwch hefyd yn ystyried bod hygyrchedd yn cynnwys hygyrchedd i ACau'—

ASau bellach—

'ac ystyried ffyrdd gwell o gyflwyno is-ddeddfwriaeth y weithdrefn negyddol i sylw Aelodau'r Cynulliad'—

Aelodau'r Senedd—

'o gofio yr ystyrir ein bod yn cydsynio i hynny, felly mae bob amser yn dda o leiaf i allu gwybod ei fod yn bodoli.'

Beth yw cyfanswm cost ariannol y rhaglen hygyrchedd hon dros y cyfnod o bum mlynedd? Pa alw gan y cyhoedd a fu neu sydd wedi’i fesur ar gyfer gwneud gwefan Legislation.gov.uk yn fwy hygyrch, neu a yw hyn yn rhywbeth a fydd o fudd i'r sector cyfreithiol am fwy o gost i'r pwrs cyhoeddus?

Ac i gloi, mae'r pandemig wedi taflu goleuni ar bwerau datganoledig, gyda llawer o bobl yng Nghymru yn dal i ddrysu ynghylch pa set o reoliadau COVID oedd yn berthnasol iddyn nhw. Gyda llai na hanner yr etholwyr yn pleidleisio dros unrhyw un yn etholiad cyffredinol mis Mai—etholiad cyffredinol Cymru—mae'n amlwg bod y diffyg democrataidd yng Nghymru yn dal yn fyw ac yn iach, a llawer dal ddim yn deall ble mae'r penderfyniadau'n cael eu gwneud, pwy sy'n gyfrifol a faint o bŵer sydd gan Lywodraeth Cymru dros eu bywydau. Felly, sut y bydd hygyrchedd cyfraith Cymru yn cynyddu dealltwriaeth y cyhoedd o bwerau datganoledig a deddfwriaeth ddatganoledig fel y gallant gael gafael ar y wybodaeth gywir o'r lle iawn ar yr adeg gywir?