Cymorth Cyfreithiol a'r Prawf Moddion

Part of 2. Cwestiynau i’r Cwnsler Cyffredinol a Gweinidog y Cyfansoddiad – Senedd Cymru am 3:06 pm ar 22 Medi 2021.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Mick Antoniw Mick Antoniw Labour 3:06, 22 Medi 2021

(Cyfieithwyd)

Diolch. Mae'r pwyntiau wedi'u gwneud yn dda iawn, rhai rydym wedi'u hailadrodd droeon. Mae'r toriadau i gymorth cyfreithiol wedi bod yn gywilyddus. Maent wedi dadrymuso llawer o ddinasyddion Cymru yn yr hyn sydd, yn fy marn i, yn hawl sylfaenol, sef mynediad at y gyfraith. Gwneuthum sylwadau ar hyn ddoe, a gwyddoch mai fy marn i, yn y tymor hwy, yw yr hoffwn weld system cymorth cyfreithiol i Gymru. Ar hyn o bryd, mae'r diwygiadau sydd dan ystyriaeth yn ymwneud yn unig â phrofion modd ar gyfer cymorth cyfreithiol yn unig. Rwyf i fod i gyfarfod â Syr Christopher Bellamy QC, sy'n arwain yr adolygiad annibynnol o gymorth cyfreithiol troseddol ym mis Hydref, lle bwriadaf godi pryderon am effaith y toriadau niferus i gymorth cyfreithiol yn ystod y blynyddoedd diwethaf, toriadau sydd wedi arwain at lai o waith cymorth cyfreithiol troseddol, gan effeithio'n andwyol ar ddarparwyr, fel y nodwyd yn adroddiad y Comisiwn ar Gyfiawnder yng Nghymru. 

Yr ateb uniongyrchol i rai o'r pwyntiau a godwch yw: ydw, rwy'n hapus i gyfarfod ag unrhyw bobl sy'n ymwneud â darparu gwasanaethau cynghori. Yn wir, byddwn yn croesawu'r cyfle i wneud hynny ac i wneud hynny fwyfwy. Mae gennyf rai cyfarfodydd wedi'u trefnu eisoes, ond rwy'n awyddus i weld sut y gallwn gydlynu'r ddarpariaeth o gyngor yn effeithiol yng Nghymru. Mae Llywodraeth Cymru, fel y gwyddoch, yn rhoi symiau sylweddol o arian tuag at wneud iawn am rywfaint o'r diffyg hwnnw, drwy'r gwahanol wasanaethau cynghori, ac yn y blaen. Ac wrth gwrs, wrth gyfarfod â'r Arglwydd Ganghellor newydd, Dominic Raab, byddaf yn codi rhai o'r materion y bwriadwn eu codi gyda'i ragflaenydd, materion sydd hefyd yn ymwneud â mynediad at gyfiawnder, ac sydd hefyd yn ystyried materion yn ymwneud â chymorth cyfreithiol. Ond mae hygyrchedd, y graddau y mae pobl bellach yn cymryd rhan mewn achosion llys, naill ai'n uniongyrchol neu hyd yn oed drwy ffôn symudol, ar faterion difrifol fel ymgyfreithwyr drostynt eu hunain, heb unrhyw gynrychiolaeth gyfreithiol, yn sgandal lwyr yn y bumed wlad gyfoethocaf yn y byd.