Diolch, Lywydd. Hoffwn ddiolch i'r Aelodau, ac wrth gwrs, i'r Dirprwy Weinidog am eu cyfraniadau heddiw.

Rhaid imi ddweud fy mod yn poeni y gallem golli cyfle yma. Nodaf fod gwelliant y Llywodraeth yn cael gwared ar yr alwad am gynllun peilot yma yng Nghymru, ac rwy'n deall yr hyn y mae'r Dirprwy Weinidog newydd ei ddweud ynglŷn â chefnogi dull sy'n seiliedig ar dystiolaeth. Wel, byddwn yn dweud mai un ffordd o gasglu tystiolaeth yw gwneud ein cynllun peilot ein hunain. Gadewch inni gael yr uchelgais i'w wneud ein hunain. Mae hwnnw'n gyfle a gollwyd yn fy marn i. Nid oes gennym unrhyw beth i'w golli wrth fynd ar drywydd wythnos waith pedwar diwrnod, a byddwn yn gobeithio y byddai'r Aelodau'n cytuno, fan lleiaf, y dylem ei dreialu yma yng Nghymru.

Rydym wedi clywed gan sawl Aelod yma heddiw am y manteision i gymdeithas y gallai wythnos waith pedwar diwrnod eu cynnig. Er enghraifft, bydd yn gwella iechyd meddwl a lles gweithwyr, fel y nododd Carolyn Thomas; bydd yn hyrwyddo cydraddoldeb rhywiol, fel y nododd Sioned Williams; a daw â manteision amgylcheddol yn ei sgil, fel y nododd Mabon ap Gwynfor, drwy'r gostyngiad cysylltiedig mewn amseroedd cymudo. A yw'n ateb i bob dim? Wel, mae Sioned a Jack eisoes wedi ateb y cwestiwn hwnnw: na, nid yw'n ateb i bob dim. Ac fel y soniodd Jack mewn gwirionedd, rhan o becyn cynyddol o bolisïau ydyw, megis incwm sylfaenol cyffredinol, er enghraifft.

Ond hoffwn nodi gwelliant y Ceidwadwyr hefyd. Gobeithio fy mod wedi cael pethau o chwith yma, ond i mi, mae'n ymddangos bod y Ceidwadwyr, drwy ddileu cyfeiriadau at dreialon rhyngwladol, yn claddu eu pennau yn y tywod. Mae'r enghreifftiau rhyngwladol hynny'n dangos inni sut y gall treial wythnos waith pedwar diwrnod weithio—mae tystiolaeth bendant yno inni edrych arni. Er mwyn sicrhau, er enghraifft, nad yw cyflogau'n gostwng wrth i oriau gwaith gael eu lleihau, bydd angen i Lywodraethau ddeddfu fel bod enillion cynhyrchiant o ddatblygiadau mewn meysydd fel awtomeiddio yn cael eu dosbarthu ymhlith y gweithlu yn hytrach na chwyddo elw busnesau mawr yn unig. Ac mae'r treialon rhyngwladol hynny wedi dangos inni sut y gall hyn weithio.

Ar fater pwerau a gadwyd yn ôl ym maes cyflogaeth, y cyfeiriodd Joel James a Gareth Davies ato, nid dyna'r darlun cyfan. Cyfeiriodd y Dirprwy Weinidog, Jane Dodds a Hefin David at hyn. Mae oriau llawer o weithwyr yn y sector cyhoeddus yn dod o dan bwerau datganoledig Cymru, ac mewn llawer o ranbarthau, mae 25 y cant o gyflogaeth yn y sector cyhoeddus. Felly, gallai Cymru ddefnyddio'r sector cyhoeddus fel 'sector arloesi' a dechrau drwy dreialu wythnos waith pedwar diwrnod yno. Mae cyfle hefyd i ddefnyddio Deddf gwaith teg Cymru a chymell wythnosau gwaith byrrach drwy ei gynnwys yn y strategaeth gaffael, sy'n hollol iawn i'w wneud yn ôl adran 60 o Ddeddf Cymru 2006, neu felly mae rhywun sy'n gwybod llawer mwy na fi am hyn yn ei ddweud wrthyf. Mae maint y sector, wrth gwrs, yn golygu y gall ddylanwadu ar oriau gwaith mewn sectorau eraill hefyd. Ac wrth gwrs, gall sefydliadau'r trydydd sector hefyd arwain drwy esiampl.

Mae COVID-19 wedi achosi newid i arferion gwaith, gyda thystiolaeth yn awgrymu bod cywasgu'r wythnos waith gyda gostyngiad bach mewn oriau gwaith yn fanteisiol mewn sawl ffordd. Roedd maniffesto Plaid Cymru ar gyfer etholiad y Senedd yn 2021 yn datgan:

'archwilio cyfleoedd i hyrwyddo wythnos weithio fyrrach a chydbwysedd gwell rhwng bywyd a gwaith.'

Mae wythnos waith pedwar diwrnod yn un o'r cyfleoedd hynny, ac edrychaf ymlaen at weld y ddadl hon yn mynd y tu hwnt i'r Siambr. Mae nifer o Aelodau eisoes wedi sôn am ddigwyddiad Jack Sargeant a drefnwyd ar gyfer yfory. I'r rhai nad ydynt wedi'u hargyhoeddi, byddwn yn erfyn arnoch i fynd i'r digwyddiad hwnnw i wrando ar y dadleuon.

Ac wrth gwrs, rwyf am gyfeirio, hefyd, at rywbeth y mae Ysgrifennydd Cyffredinol y TUC, Frances O'Grady, wedi'i ddweud am yr wythnos waith pedwar diwrnod, ac rwy'n dyfynnu:

'Yn y bedwaredd ganrif ar bymtheg, ymgyrchodd undebau am ddiwrnod wyth awr. Yn yr ugeinfed ganrif, enillasom yr hawl i benwythnos deuddydd o hyd a gwyliau â thâl. Felly, ar gyfer yr unfed ganrif ar hugain, gadewch i ni godi ein huchelgais eto.'

Mae'n credu, yn y ganrif hon, y gallwn ennill wythnos waith pedwar diwrnod, gyda thâl gweddus i bawb. Ac rwy'n cytuno'n llwyr â'r awydd hwnnw. I'r rhai nad ydynt wedi'u hargyhoeddi eto, mae'n siŵr bod yna rai nad oeddent wedi'u hargyhoeddi gan fanteision cael penwythnos, fel y soniais yn gynharach. Felly, cadwch feddwl agored. Ymunwch â ni.