Part of the debate – Senedd Cymru am 4:59 pm ar 28 Medi 2021.
Byddai'n dda gen i pe bawn i'n rhannu'r brwdfrydedd yna, ond dydw i ddim. Rwy'n gwybod bod y tywydd yn ddiflas y tu allan ac nid wyf i eisiau dod â'r diflastod i'r lle hwn, ond beth bynnag, fel aelod o bwyllgorau amgylchedd Seneddau olynol, rwy'n ymwybodol iawn o'r gwaith craffu a fu ar y Bil ac mae wedi cael ei ohirio'n sylweddol. Nid wyf i'n dymuno ailadrodd y pwyntiau y mae Llyr a Huw Irranca wedi eu gwneud, ond rwyf i yn dymuno ailadrodd yr hyn y gwnaethom ei ysgrifennu yn ein hadroddiad ar y memorandwm—ac mae wedi ei ailadrodd eisoes:
'y ffordd fwyaf priodol o ddeddfu ar gyfer Gymru ar faterion amgylcheddol yw trwy Fil Senedd, a wnaed gan Senedd Cymru a'i aelodau etholedig, y mae Llywodraeth Cymru yn atebol iddyn nhw.'
Rwy'n credu'n gryf mai dyna'r llwybr y dylem ni ei ddilyn, a dyna'r hyn y cawsom ni ein hethol i'w wneud yma. Rwyf i, ar y llaw arall, yn gwerthfawrogi pa mor hwylus yw defnyddio'r Bil i wneud darpariaethau i Gymru, ond rwy'n edrych ymlaen at weld y Gweinidog yn cyflwyno polisi amgylcheddol a wnaed yng Nghymru, ac i wneud hynny yn hynod o fuan.
Wrth wneud hynny, byddwn i'n annog y Gweinidog i ystyried yr hyn y gellir ei wneud o ran diogelu a gwella carbon glas. Nid oes unrhyw sôn, neu mae ychydig iawn o sôn, neu rwyf i wedi ei fethu, am foroedd Cymru, ac eto maen nhw'n fwy na thraean yn fwy na thiroedd Cymru, ac maen nhw eisoes yn storio gwerth bron i 10 mlynedd o allyriadau carbon Cymru. Felly, maen nhw'n gwbl allweddol er mwyn i ni gyflawni ein huchelgeisiau o nodau newid hinsawdd llawn. Byddai strategaeth carbon glas yn dwyn ynghyd ein hecosystemau morol a'r angen i ddatgarboneiddio gweithgareddau a diwydiannau morol. Felly, lle ceir darpariaethau yn y Bil hwn, neu'r Bil pysgodfeydd, neu ddulliau anneddfwriaethol yn hynny o beth, fel ardaloedd morol gwarchodedig, rwyf i yn gobeithio gweld y Llywodraeth hon yn canolbwyntio o ddifri ar garbon glas wrth symud ymlaen.