4. Datganiad gan Weinidog y Gymraeg ac Addysg: Cefnogi lles meddwl mewn addysg

Part of the debate – Senedd Cymru am 3:46 pm ar 12 Hydref 2021.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Delyth Jewell Delyth Jewell Plaid Cymru 3:46, 12 Hydref 2021

Diolch, Dirprwy Lywydd. Diolch am y datganiad hefyd, Weinidog. Roeddwn i eisiau gofyn i chi am eco-bryder neu bryder yn ymwneud â'r argyfwng newid hinsawdd, sy'n effeithio ar niferoedd cynyddol o bobl ifanc. Fel byddwch chi'n ei wybod, mae hwn yn fater dwi wedi bod yn ceisio perswadio'r Llywodraeth i weithredu arno ers dechrau'r Senedd yma.

Mae academyddion ym Mhrifysgol Caerfaddon wedi cynnal ymchwiliad mewn i'r maes, ac mae hwnna wedi ffeindio bod 60 y cant o bobl ifanc naill ai yn pryderu yn fawr neu yn pryderu yn enbyd am newid hinsawdd. Ac mae'r academyddion wedi pwysleisio bod eco-bryder yn ofn sydd yn gwbl resymegol a dealladwy. Felly, nid darbwyllo’r bobl ifanc sydd angen digwydd yma, ond eu cefnogi mewn ffordd. Allaf i ofyn ichi, plis, pa newidiadau yn y cwricwlwm y byddech chi'n fodlon ystyried eu cyflwyno er mwyn delio â'r ffenomenon yma o bryder newid hinsawdd, a hefyd i ddelio â'r tystiolaeth sydd wrth wraidd y pryder? Dwi'n meddwl bod angen cyfiawnhau y pryder hwn; mae angen dangos ein bod ni oll yn gwrando ar bobl ifanc am sut maen nhw'n teimlo, yn gwrando arnyn nhw hefyd ynglŷn â beth yw eu syniadau nhw, a gwneud iddyn nhw deimlo'n llai ynysig yn yr holl sefyllfa.

Wrth gwrs, mae angen ffocysu ar y fframio, ar sut mae'r bobl ifanc yn dysgu am newid hinsawdd—nid dim ond am y trychinebau, ond hefyd y gweithrediad sydd gennym ni oll, neu'r agency sydd gyda ni. Buaswn i yn hoffi gweld mwy o gymorth hefyd ar gyfer athrawon, ac efallai mwy o hyfforddiant ar sut i ymdopi â'r pryder hwn sydd yn cael ei brofi gan fwy a mwy o blant.

Mae hwn yn faes, Weinidog, lle dwi wir yn meddwl y byddem ni'n gallu gwneud gwahaniaeth mawr i fywydau nifer fawr iawn o blant trwy wrando ar yr hyn maen nhw yn ei ddweud wrthym ni. Buaswn i wir yn hoffi gweld symudiad gan y Llywodraeth ar hyn. Buaswn i'n hapus iawn, a brwdfrydig, yn wir, i weithio gyda'r Llywodraeth yn y maes, a buaswn i wir yn awyddus i glywed eich barn chi ar beth gall gael ei wneud tu mewn i ysgolion i ddelio â'r eco-bryder yma.

Ac yn olaf, Weinidog, yn ystyried bod newid hinsawdd yn un—wel, mae hi'n un sialens enfawr, nag yw hi, o fewn nifer o sialensau sydd yn wynebu'r genhedlaeth nesaf, sut ydy'r Llywodraeth yn bwriadu helpu plant i ddod dros straen y pandemig? Dwi'n gwybod i hyn gael ei grybwyll gan Laura Jones ychydig funudau yn ôl. Mae plant wedi colli amser gyda ffrindiau, maen nhw wedi gweld rhieni a pherthnasau yn dioddef, rhai wedi colli teulu. Fel gyda newid hinsawdd, dŷn ni'n gallu gweld yr effaith mae'r pandemig yn ei gael ar gymunedau cyfan, ac mae angen i'r bobl ifanc hyn allu prosesu sut maen nhw'n teimlo, i ddysgu am rannu profiadau a gallu dod trwy'r sefyllfa sydd yn sefyllfa mor anodd. So, sut ydy'r Llywodraeth yn mynd ati i wneud yn siŵr bod cymorth ar gael tu mewn i ysgolion i helpu gyda hyn, plis?