7. Dadl ar Gynnig Deddfwriaethol gan Aelod: Bil perchnogaeth cyflogai

Part of the debate – Senedd Cymru am 5:16 pm ar 20 Hydref 2021.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Vaughan Gething Vaughan Gething Labour 5:16, 20 Hydref 2021

(Cyfieithwyd)

Diolch, Ddirprwy Lywydd. Hoffwn ddiolch i Huw Irranca-Davies am gyflwyno'r ddadl heddiw. Dylwn egluro fy mod innau hefyd yn aelod Llafur a Chydweithredol, fel y bûm ers fy ethol i'r lle hwn yn 2011. Credaf ei bod yn drafodaeth bwysig ac amserol, ac rwyf am ddiolch i'r Aelodau am eu cyfraniadau meddylgar, gan gynnwys nodyn o anghytundeb yn y Siambr. Hoffwn ddiolch yn arbennig i Vikki Howells mewn dwy ran am ein hatgoffa o stori Tower, ac nid yn unig yr hyn a ddigwyddodd ar yr adeg y crëwyd Tower fel gwaith sy'n eiddo i weithwyr, ond ei ddyfodol parhaus—yr hyn sydd bellach yn fusnes gwych—a'r strwythur a'r gefnogaeth roedd ei angen i lwyddo, yn ogystal â phenderfyniad ei weithlu i sicrhau ei fod yn llwyddiannus. Yng Nghymru, mae'n enghraifft dda o'n hymrwymiad cryf i fentrau cymdeithasol a'r sector cydweithredol. Roedd y gwerthoedd rydym yn pwyso arnynt ac egwyddorion menter gymdeithasol a chydweithredu yn rhan o'r hyn a'n helpodd drwy'r pandemig COVID, ac yn rhan o helpu i adeiladu'r dyfodol mwy gwyrdd, mwy teg a mwy llewyrchus a ddathlodd Alun Davies gyda ni ddoe.

Rwyf am weld y sector yn parhau i dyfu. Rydym wedi dangos ein hymrwymiad, fel y cydnabu Huw Irranca, yn y rhaglen lywodraethu a'r weledigaeth a nodir yn 'Trawsnewid Cymru drwy fentrau cymdeithasol'. Lansiwyd y cynllun gweithredu hwnnw y llynedd ar ôl cael ei gydgynhyrchu gyda mentrau cymdeithasol ac asiantaethau cymorth yma yng Nghymru. Mae pryniant gan reolwyr eisoes yn agwedd bwysig mewn unrhyw system fusnes iach. Mae'n rhoi cyfle i fusnesau dyfu a pharhau, fel arfer drwy gadw perchnogaeth ac ymrwymiad lleol, fel y mae llawer o'r Aelodau wedi'i gydnabod. Maent yn rhan bwysig o'r economi sylfaenol, ond dylwn ddweud wrth gwrs nad busnesau lleol yn unig yw cwmnïau cydweithredol a chydfuddiannol; gall busnesau mawr iawn fod yn fentrau sy'n eiddo i weithwyr hefyd, ac efallai mai John Lewis yw'r enghraifft amlycaf. Ond mae cyfleoedd i gwmnïau cydweithredol, yn enwedig drwy lwybr olyniaeth busnes Cymru—[Torri ar draws.] Rwyf am orffen gyda'r pwynt hwn. Byddant yn helpu i gadw'r busnesau hyn wedi'u lleoli yng Nghymru ac yn eiddo i bobl Cymru. Fe dderbyniaf yr ymyriad a gwneud rhagor o gynnydd wedyn.