Part of the debate – Senedd Cymru am 4:15 pm ar 9 Tachwedd 2021.
Diolch yn fawr iawn, Jenny Rathbone. A gaf i ddechrau drwy adleisio eich edmygedd a'ch cefnogaeth i Jenipher, sy'n siarad mewn gwirionedd, yn ôl pob tebyg wrth i ni siarad, y prynhawn yma yn Glasgow? Mae Jenipher’s Coffi yn brosiect sy'n bartneriaeth rhwng siop masnach deg Caerdydd, Fair Do's, y soniais amdani'n gynharach, rhostwyr coffi Ferrari ym Mhont-y-clun, Canolfan Cydweithredol Cymru a chydweithfa coffi o Uganda. Mae'n bartneriaeth sy'n mewnforio coffi masnach deg ac organig o'r radd flaenaf. Bydd llawer ohonom ni yma heddiw yn cofio ymweliadau Jenipher â'r Senedd, ac yn cydnabod bod hyn bellach yn cael ei fewnforio i Gymru ac yn uchel ei barch, yn enwedig o ganlyniad i effaith rhostwyr coffi Ferrari ar y coffi hwnnw. Ond hefyd, wrth gwrs, mae hyn yn mynd yn ôl at eich pwynt a'ch cwestiwn ynglŷn â phlannu coed. Mae'r coffi organig yn cael ei dyfu gan ein partneriaid plannu coed. Mae hi'n sôn am hynny y prynhawn yma. Mae'n ffordd wych i ni helpu ffermwyr Uganda, wrth iddyn nhw wynebu'r argyfwng hinsawdd, ond hi hefyd sy'n arwain y prosiect hwn yn Uganda, gan arwain y ffordd i fenywod a'u cymunedau. Mae hi yn dod i Gaerdydd, ac mae wedi bod cyn iddi fynd i Glasgow, ac rwy'n gobeithio y bydd hi'n gallu dod i gwrdd â chyd-Aelodau ac Aelodau ar draws y Siambr eto yr wythnos nesaf.
Rydych chi yn codi pwynt pwysig am fynediad i frechlynnau. Yn anffodus, ni allwn allforio na rhoi ein brechlynnau. Rwyf i wedi rhoi enghraifft i chi gyda phrosiect Namibia lle gallwn helpu i hwyluso'r rhaglen frechu mewn gwahanol ffyrdd. Fel y gwyddoch chi, rydym ni wedi gwneud yr hyn a allwn o ran darparu offer, cyfarpar diogelu personol, ond hefyd ocsigen, pan ofynnwyd i ni, 'Wel, beth allwch chi ei wneud?' Mae'n bwysig nad ydym ni'n dweud, 'Wel, allwn ni ddim gwneud hyn, felly nid ydym yn gwneud dim.' Mae'n rhaid i ni wneud yr hyn y gallwn ei wneud yn ymarferol. Ond mewn gwirionedd, darperir y rhaglen frechu drwy'r mecanwaith byd-eang, COVAX. Gan Lywodraeth y DU mae'r dylanwad ar COVAX i ateb ein cwestiynau ynghylch pam nad ydym yn sicrhau bod y brechlyn sydd gennym yn cael ei rannu'n briodol. Mae'n annioddefol ei fod yn cael ei ddinistrio. Mae'n warthus ei fod yn cael ei ddinistrio, ac rwy'n falch y gallwn ni godi'r pwynt hwnnw yma heddiw. Rwy'n credu bod cynghrair The People's Vaccine yn bwysig. Rwy'n siŵr y bydd yr Aelodau yn dymuno cael gwybod mwy am hyn.
Mae materion eraill yn ymwneud â'r brechlyn hefyd, sy'n ymwneud â chost. Oherwydd os edrychwch chi ar Pfizer mewn gwirionedd, mae'n gwerthu ei ymgeisydd brechlyn COVID-19 am tua $39 am ddau ddos, sy'n tua 80 y cant o elw. Ac, wrth gwrs, mae hyn yn ei roi y tu hwnt i gyrraedd pob gwlad ond y cyfoethocaf. Felly, mae'n bwysig ein bod yn mynegi'r pwyntiau hyn, ein bod yn sicrhau bod y materion hyn ar gael, bod pobl yn ymwybodol o sut y gallwn ni ddylanwadu ar COVAX a Llywodraeth y DU. Mae'n rhaid i lywodraethau gwledydd datblygol gynyddu'r cyllid ar gyfer y gwasanaeth iechyd er mwyn iddyn nhw allu darparu'r brechlyn pan fydd ar gael. A gadewch i ni fyfyrio ar y ffaith mai brechu yw un o'r buddugoliaethau iechyd mwyaf llwyddiannus mewn hanes dynol.
Rwyf wedi ateb rhai cwestiynau ynglŷn â phwysigrwydd y cynlluniau plannu coed yr ydym ni eisoes yn eu cefnogi, ac mae eich pwyntiau ynglŷn â chynaliadwyedd yn hollbwysig, fel yn wir yw eich pwyntiau ynglŷn â'r gwaith yr ydym ni’n ei wneud o ran lles mislifol a chynhyrchion mislif. Yn sicr, mae hyn yn rhywbeth lle rydym yn mynd allan am fwy o brosiectau ar sail rhywedd sy'n dod drwy'r cynlluniau grantiau bach, lle rydym yn edrych yn arbennig ar faterion rhywedd. Rwy'n credu y bydd rhai o'r prosiectau hynny yr ydym ni eisoes yn eu hariannu, ac yn sicr y dull cynhyrchion y gellir eu hailddefnyddio, yn rhan allweddol o'r amcan ecolegol a chynaliadwy hwnnw.