Mae'r ffaith ein bod yn cael y ddadl hon heddiw yn brawf, os oes angen prawf erioed, fod y Llywodraeth Lafur hon yng Nghymru yn brin o syniadau, allan o'i dyfnder ac wedi drysu. Dyma ni, yn eistedd yma chwe mis ers etholiadau'r Senedd a gallaf gyfrif nifer y dadleuon gan Lywodraeth Cymru ar fy mysedd. A ydym yn trafod y materion mawr sy'n wynebu Cymru a sut yr ydym yn mynd i'w datrys? Na. Yma mae gennym dacteg tynnu sylw arall eto—'Edrychwch draw acw, mae Llywodraeth y DU yn ddrwg'—gan obeithio y bydd y cyhoedd yng Nghymru yn anghofio am eich methiannau chi: nid ydych yn mynd i'r afael â'r ôl-groniad o restrau aros; eich methiant i fynd i'r afael â'r argyfwng recriwtio gofal cymdeithasol; eich methiant i gynnal ymchwiliad COVID yng Nghymru. Os parhewch i siarad am faterion cyfansoddiadol, efallai na fydd pleidleiswyr yn sylwi ar eu gwasanaethau cyhoeddus yn chwalu o'u cwmpas—'Gadewch i ni ganolbwyntio ar yr hyn y mae Llywodraeth y DU yn ei wneud i etholiadau. Os dywedwn wrth bobl fod y Torïaid drwg yn ceisio eu hatal rhag pleidleisio, efallai y byddan nhw'n pleidleisio dros Lafur Cymru yn lle hynny'. 

Y drafferth yw, nid yw'n wir. Mae Llywodraeth y DU yn ceisio diogelu ein hetholiadau, etholiadau sy'n agored i dwyll. Dyna farn y Comisiwn Etholiadol a nifer o sefydliadau rhyngwladol. Y Comisiwn Etholiadol a argymhellodd gyflwyno cardiau adnabod pleidleiswyr. Cododd Swyddfa Sefydliadau Democrataidd a Hawliau Dynol y Sefydliad ar gyfer Diogelwch a Chydweithredu yn Ewrop, sefydliad sy'n arsylwi etholiadau ledled y byd, bryderon am y gwendidau maen nhw wedi'u gweld yn systemau pleidleisio'r DU sy'n eu gwneud yn agored i dwyll. Gwireddwyd eu pryderon yn Tower Hamlets yn ystod etholiadau maer 2014, a chanfu'r Uchel Lys dystiolaeth o dwyll eang gan bleidleiswyr. Dyma'r hyn a sbardunodd Lywodraeth y DU i weithredu, camau a oedd wedi'u hystyried yn ofalus a'u profi'n eang. Fe wnaethon nhw brofi gwahanol systemau adnabod pleidleiswyr yn ystod etholiadau yn 2018 a 2019. Fe wnaethon nhw sefydlu system o ddarparu dogfennau adnabod pleidleiswyr am ddim i'r rhai nad oedd ganddyn nhw unrhyw fath o ddogfennau adnabod, gan ladd y ddadl ffug honno am byth.

Pam mae'r chwith yn ofni cardiau adnabod pleidleiswyr gymaint, a pham y maen nhw yn parhau i gyflwyno dadleuon ffug yn erbyn cynnal etholiadau rhydd a theg? Siawns nad ydyn nhw ddim yn esgusodi twyll pleidleisio. Yr un ddadl a glywaf dro ar ôl tro yw nad oes tystiolaeth o dwyll o'r fath yn digwydd yng Nghymru ac felly nid oes angen cardiau adnabod pleidleiswyr arnom ar gyfer etholiadau Cymru. Wel, nid yw'r lle hwn erioed wedi dioddef ymosodiad terfysgol, felly pam yr ydym yn trafferthu cael swyddogion diogelwch a'r heddlu arfog? Mae'n ddadl hurt. Rydym yn rhoi mesurau ar waith i atal ymosodiadau o'r fath ac i rwystro ymosodiadau o'r fath, ac yn union fel yr ydym yn amddiffyn ein sefydliadau democrataidd, felly hefyd y dylem ni amddiffyn ein democratiaeth. Ond gadewch i ni fod yn glir, nid yw Llywodraeth y DU yn cyflwyno cardiau adnabod pleidleiswyr ar gyfer y Senedd nac etholiadau lleol, oherwydd nid yw hynny o fewn eu cylch gwaith. Mae'r cynigion hynny ar gyfer etholiadau Senedd y DU ac etholiadau lleol Lloegr, a hoffwn i'r lle hwn ddilyn yr un peth er mwyn diogelu ein hetholiadau yng Nghymru. Ond mewn gwirionedd, ni fydd byth yn digwydd cyn belled â bod gennym ni Lywodraeth yng Nghymru sy'n hapus i'w gwneud hi'n hawdd i bobl ddiegwyddor danseilio ewyllys yr etholwyr. Diolch yn fawr.