8. Datganiad gan Weinidog yr Economi: Gwarant i Bobl Ifanc

Part of the debate – Senedd Cymru am 4:55 pm ar 16 Tachwedd 2021.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Vaughan Gething Vaughan Gething Labour 4:55, 16 Tachwedd 2021

(Cyfieithwyd)

Beth bynnag fo'r ansicrwydd sy'n ein hwynebu, gallwn fod yn sicr o un peth: mae methu â chamu ymlaen i gefnogi pobl ifanc heddiw yn gwarantu methiant economaidd yfory. Cefnogir y warant gan ddarpariaeth eang i sicrhau y gall pobl ifanc fanteisio ar gymorth effeithiol sy'n gweithio iddyn nhw. Eleni yn unig, mae Llywodraeth Cymru wedi buddsoddi £390 miliwn yn y chweched dosbarth ac addysg bellach, gan ddarparu amrywiaeth o gyrsiau academaidd a galwedigaethol i filoedd o bobl ifanc; £16.4 miliwn mewn lwfansau cynhaliaeth addysgol; £5 miliwn ar gyfer lleoedd ychwanegol; a £33 miliwn ychwanegol i gefnogi pobl ifanc mewn addysg i wella o effaith y pandemig.

Rydym wedi darparu £152 miliwn ar gyfer prentisiaethau. Mae hyn yn cynnwys £18.7 miliwn ar gyfer cymhellion cyflogwyr sy'n annog recriwtio pobl ifanc. Er bod prentisiaethau'n rhaglen pob oedran, roedd tua 39 y cant o brentisiaid a ddechreuodd yn 2019-20 o dan 25 mlwydd oed. Rydym wedi darparu dros £1.2 biliwn mewn cymorth i fyfyrwyr addysg uwch ar gyfer 2021-22. Yn y flwyddyn flaenorol, roedd tua 60 y cant o fyfyrwyr addysg uwch Cymru rhwng 16 a 24 mlwydd oed, sy'n golygu bod ein pecyn arloesol o grantiau a benthyciadau cynhaliaeth yn galluogi myfyrwyr, waeth beth fo'u hoedran, incwm cartref neu deuluol, i gael mynediad i addysg uwch. Yn ystod y flwyddyn ddiwethaf, rydym hefyd wedi darparu £122 miliwn o gyllid ychwanegol i feithrin gallu a galluogi ein prifysgolion i gynyddu eu cyllid cyni a'u gwasanaethau cymorth i fyfyrwyr sydd wedi’u heffeithio gan y pandemig. Rydym yn darparu £70 miliwn y flwyddyn i helpu pobl i gael gwaith drwy amrywiaeth o raglenni cyflogadwyedd, gan gynnwys ReAct, hyfforddeiaethau a rhaglenni cyflogadwyedd cymunedol. 

Ym mis Mehefin eleni, cyhoeddais ein bwriad i ddatblygu'r warant, a'r wythnos hon, rwyf wedi lansio cam 1, sy'n canolbwyntio ar wella cyflogadwyedd a darpariaeth sgiliau. Mae'r pecyn cynhwysfawr yn dwyn ynghyd raglenni sydd wedi'u cynllunio i ddarparu'r cymorth cywir ar yr adeg gywir, ar gyfer anghenion amrywiol pobl ifanc ledled Cymru. Mae hyn yn cynnwys gwasanaethau newydd sy'n hawdd eu defnyddio i helpu pobl ifanc i ddod o hyd i gyfleoedd yn haws. Mae'r cynnig gwarant i bobl ifanc rhwng 16 a 24 mlwydd oed yng Nghymru yn rhoi mynediad i un llwybr syml i'r warant drwy Cymru'n Gweithio, gyda chymorth a chyngor gan gynghorwyr yn cael eu darparu ar fforymau lluosog, gan gynnwys yn rhithiol, ar y stryd fawr, a gwell cyfleusterau allgymorth ledled Cymru; llwyfan chwilio am gwrs newydd sy'n hawdd ei ddefnyddio ar gyfer y rhai sydd am fynd i addysg bellach neu addysg uwch; hyfforddiant a chymhellion cyflog drwy'r rhaglen ReAct; lle ar un o'n rhaglenni cyflogadwyedd cymunedol allgymorth; neu gyngor a chymorth hunangyflogaeth drwy Syniadau Mawr Cymru, sy'n rhan o Busnes Cymru; hyfforddeiaethau sy'n darparu profiad gwaith a hyfforddiant; cymorth i ddod o hyd i brentisiaeth; ac atgyfeiriad i un o'r rhaglenni a ariennir gan bartneriaid eraill, gan gynnwys yr Adran Gwaith a Phensiynau neu awdurdodau lleol.

Mae Cymru'n Gweithio hefyd yn treialu gwasanaeth paru swyddi newydd i gynorthwyo pobl ifanc i sicrhau cyflogaeth ac i helpu cyflogwyr i lenwi swyddi gwag. Bydd ein camau nesaf wrth ddatblygu'r warant yn cynnwys rhaglen well ar gyfer pobl ifanc, gan eu helpu i bontio i hunangyflogaeth, gyda phecyn o gymorth a chyngor busnes ac ariannol. Byddwn yn cynyddu ein pwyslais ar waith teg a swyddi. Roedd pobl rhwng 16 a 24 mlwydd oed yn cyfrif am 16 y cant o holl ddiswyddiadau'r DU yn ystod 2020, felly rydym wedi bod yn datblygu dulliau newydd o gefnogi'r warant. Bydd llwybrau penodol i gefnogi recriwtio i sectorau twf, gan baratoi pobl ar gyfer swyddi yn y dyfodol, gyda dwy raglen gyflogadwyedd hyblyg newydd—ReAct a Twf Swyddi Cymru+. Rydym yn ehangu ein dull bwletin swyddi sydd, yr haf hwn, wedi hysbysebu 20,000 o swyddi i bobl ifanc, a byddwn yn estyn allan at gyflogwyr drwy ein hymgyrch 'Yn Gefn i Chi’, gan wahodd cyflogwyr i gysylltu â Busnes Cymru a chwarae eu rhan i sicrhau bod y warant yn llwyddiant. Rydym yn blaenoriaethu pobl ifanc a sgiliau sero-net o fewn y rhaglenni prentisiaeth.

Gydag un o bob saith o bobl yng Nghymru yn hunangyflogedig, mae angen i ni sicrhau bod y genhedlaeth nesaf yn deall yr opsiwn llwybr gyrfa hwn yn llawn. Felly, byddwn yn parhau i ysbrydoli a chefnogi entrepreneuriaid ifanc ledled Cymru, ac yn ysgogi eu huchelgeisiau i ddechrau eu busnesau eu hunain drwy Syniadau Mawr Cymru. Byddwn yn parhau â'n dull cydweithredol. Felly, bydd partneriaethau sgiliau rhanbarthol yn dechrau digwyddiadau ymgysylltu i lunio darpariaeth warant yn eu hardal. Mae gwaith eisoes ar y gweill yn genedlaethol gyda'r Adran Gwaith a Phensiynau i geisio sicrhau bod rhaglenni fel Kickstart a Restart yn rhai sy'n ategu yn hytrach na chystadlu neu ddyblygu gyda darpariaeth a ddarparwn. Rydym yn parhau i alw ar Lywodraeth y DU i weithio gyda ni i lunio ymateb cydgysylltiedig yng Nghymru ac, yn ein barn ni, i liniaru effaith toriadau arfaethedig i fudd-daliadau ac anghydraddoldebau lles a fydd yn cael eu creu drwy ddull presennol Llywodraeth y DU o ymdrin â chronfeydd adnewyddu cymunedol.

Byddwn yn parhau i wrando ar ein pobl ifanc drwy gyfres o grwpiau ffocws rhwng nawr a mis Rhagfyr, i ddeall sut maen nhw’n gweld y cymorth a'r cynnig sydd ar gael; yr hyn maen nhw am ei weld; a'r rhwystrau maen nhw’n eu hwynebu. Yfory, byddaf yn lansio digwyddiad SkillsCymru, ac yn ei ddefnyddio fel cyfle pellach i ni wrando ac ymgysylltu â chynulleidfa o tua 5,000 o bobl ifanc o bob cwr o Gymru ar yr agenda swyddi a sgiliau. Bydd hyn, wrth gwrs, yn bwydo drwodd i'r cam datblygu nesaf ar gyfer y warant yng Nghymru.

Fel yr wyf wedi dweud o'r blaen ar ddechrau'r datganiad hwn, mae pobl ifanc yn dal yr allwedd i lwyddiant Cymru yn y dyfodol, ac rwyf yn falch o arwain y gwaith ar warant y person ifanc. Byddaf, wrth gwrs, yn parhau i roi'r wybodaeth ddiweddaraf i'r Aelodau am gynnydd.