Er na allwn ni ein hunain anfon brechlynnau o Gymru, mae gwaith pwysig y gallwn ei wneud i gefnogi, a dyna pam dros y ddwy flynedd ddiwethaf, mae Llywodraeth Cymru wedi darparu £2.5 miliwn yn ychwanegol i sefydliadau Cymreig er mwyn gweithio mewn partneriaeth â llawer o wledydd yn Affrica i frwydro yn erbyn COVID-19.

Ochr yn ochr â'r gwaith yma, fe wnaeth Llywodraeth Cymru addasu cynllun grantiau Cymru ac Affrica yn 2020 i ddefnyddio cysylltiadau oedd wedi eu sefydlu dros nifer o flynyddoedd i ariannu grantiau ar gyfer prosiectau sy'n gysylltiedig â COVID-19. O ganlyniad i'r cysylltiadau hyn, llwyddodd sefydliadau Cymru i ymateb yn gyflym i'r pandemig yn Affrica is-Sahara trwy gydol 2020 a 2021, gan weithio gyda'u partneriaid yn Affrica i adnabod lle roedd angen cymorth fwyaf a sut i gael y cymorth hwnnw i'r bobl gywir yn gyflym.

Mewn cyfanswm, rŷn ni wedi buddsoddi bron i £3 miliwn mewn prosiectau i ymateb ac addasu i COVID-19 dramor. Mae'r cymorth hwn yn darparu cyflenwadau ocsigen hanfodol mewn ysbytai, yn hyfforddi nyrsys i ddefnyddio'r ocsigen yna ac yn helpu plant i fynd nôl i'r ysgol. Mae'n darparu dŵr glân, a sebon a PPE hanfodol; mae'n codi ymwybyddiaeth am COVID-19; mae'n cael gwared ar gam-wybodaeth, ac yn pwysleisio pwysigrwydd derbyn y brechlyn; ac mae'n helpu pobl i gael mynediad at gymorth digidol mewn ardaloedd lle nad oedd modd darparu hynny o'r blaen.

I gloi, fe fydd Aelodau’n ymwybodol, ym mis Mawrth 2020, comisiynodd fy rhagflaenydd adolygiad o weithgareddau iechyd rhyngwladol Cymru mewn ymateb i strategaeth ryngwladol Llywodraeth Cymru a’r ymrwymiad i Gymru sy'n gyfrifol ar lefel fyd-eang. Cynhaliwyd yr adolygiad hwn gan yr Ymddiriedolaeth Iechyd ac Addysg Drofannol, a chyhoeddodd yr ymddiriedolaeth ei chanfyddiadau a'i hargymhellion yng nghynhadledd Rhwydwaith Cysylltiadau Iechyd Cymru ac Affrica yn gynharach ym mis Tachwedd. Gan gofio'r pwysau sy'n wynebu ein gwasanaethau iechyd a gofal cymdeithasol wrth i ni wynebu her pwysau'r gaeaf ar y naill law ac ymateb i COVID ar y llaw arall, dwi wedi gofyn i fy swyddogion ystyried yr argymhellion gyda phartneriaid allanol, a byddaf yn diweddaru'r Senedd wrth i'r gwaith yna fynd yn ei flaen yn gynnar yn y flwyddyn newydd.

Dwi'n gobeithio bod y wybodaeth dwi wedi ei darparu heddiw yn rhoi tystiolaeth bendant i Aelodau o ba mor ddifrifol mae Llywodraeth Cymru yn cymryd ei dyletswydd i gyflawni Cymru sy'n gyfrifol ar lefel byd-eang, a hefyd yn rhoi blas o'r camau rŷn ni wedi'u cymryd, camau sydd wedi helpu'r rhai mwyaf anghenus mewn cyfnod o argyfwng byd-eang, a chamau y gallwn ni yma yng Nghymru fod yn hynod o falch ohonyn nhw. Diolch yn fawr.