5. Datganiad gan y Gweinidog Newid Hinsawdd: Ail Gartrefi a Fforddiadwyedd

Part of the debate – Senedd Cymru am 4:40 pm ar 23 Tachwedd 2021.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Julie James Julie James Labour 4:40, 23 Tachwedd 2021

(Cyfieithwyd)

Ie. Diolch, Carolyn, maen nhw yn ddau bwynt da iawn. Rydym ni wedi bod yn siarad â rhai benthycwyr ynghylch pa un a allem ni ddyfeisio cynllun a fyddai'n caniatáu i gofnod rhent hir o fwy na'r morgais efallai gael ei ystyried ar y gallu i dalu ai peidio. Yn aml, fodd bynnag, mae blaendal hefyd yn broblem i bobl sy'n rhentu, oherwydd gall cael eu blaendal at ei gilydd fod yn broblem wirioneddol. Felly, un o'r pethau yr ydym yn mynd i'w dreialu yn ardal Dwyfor yw newid bach i rywbeth o'r enw Prynu Cartref. Mae gennym ni gynllun o'r enw Prynu Cartref yr wyf i'n credu eich bod chi'n gyfarwydd ag ef, lle rydym yn cynorthwyo pobl i brynu tŷ drwy gymryd cyfran ecwiti cyhoeddus ynddo, i bob pwrpas, ac yna, pan fyddwch yn gwerthu'r tŷ, byddwch yn talu'r gyfran ecwiti yn ôl ac yn gwerthu'r tŷ i bwy bynnag yr ydych yn dymuno ac i ffwrdd â chi â'ch bywyd. Yn yr ardal dreialu, rydym yn mynd i newid hynny fel bod y gyfran ecwiti yn aros yn y sector cyhoeddus ar gyfer y tŷ hwnnw. Felly, pan fyddwch chi'n gwerthu, byddwch chi'n gwerthu eich rhan chi ohono ac yna gall rhywun arall ddod i mewn a manteisio ar y tŷ hwnnw, i weld a yw hynny'n cadw'r tai hynny mewn cylchrediad i bobl leol mewn ffordd well, ac mae hynny'n rhan o'r dull treialu i weld a yw'n gweithio ai peidio. Os ydyw'n gweithio, yna gallwn ni ystyried ei ymestyn i fannau eraill ac os nad yw'n gweithio, gallwn ni edrych i weld beth arall y gallwn ni ei wneud. Rydym ni hefyd yn edrych i weld beth allwn ni ei wneud gyda benthycwyr, gan gynnwys y banc cymunedol a benthycwyr eraill sydd wedi bod yn ddefnyddiol iawn, i weld beth allwn ni ei wneud i gynorthwyo pobl i gael morgeisi â chymorth gan ddefnyddio cofnodion rhent fel prawf fforddiadwyedd.

O ran rheolaethau rhent, rydym ni, yn rhan o'r cytundeb cydweithredu, wedi cytuno i edrych ar Bapur Gwyn ar sut y byddai hynny'n gweithio; byddwn ni eisiau cynnal ymgynghoriad ar hynny a sicrhau nad oes unrhyw ganlyniadau anfwriadol. Yn benodol, byddwn i'n pryderu na fyddai landlordiaid y sector preifat wedyn yn codi eu tai i'r safon yr ydym yn disgwyl iddyn nhw fod, gan na fyddan nhw'n cael yr incwm o hynny. Felly, mae angen i ni fod yn ofalus ein bod ni'n gwneud y peth iawn i'n tenantiaid a'n bod ni'n gwneud y peth iawn i'n stoc tai, a'n landlordiaid, wrth gwrs. Rwy'n awyddus iawn i gynnig cynllun i landlordiaid sy'n caniatáu i'r Llywodraeth sicrhau bod eu cartrefi'n cyrraedd y safon, wrth ganiatáu hefyd i ni roi cytundebau rhentu tymor hwy o lawer i denantiaid yn y tai hynny, ac yna rhoi'r tŷ yn ôl i'r landlord ar ôl cyfnod hir. Drwy hynny, rydym yn cadw'r tai yn y sector rhentu ac rydym yn eu codi i'r safon. Rwy'n ofni nad oes gan lawer o landlordiaid sector preifat da y modd i sicrhau bod eu tai yn cyrraedd y safon. Felly, un o'r pethau y byddwn yn edrych arno yw rhyngweithio'r holl bethau amrywiol hyn i weld ein bod yn taro'r man iawn lle cawn ni'r lefel gywir o fuddsoddiad a chawn ni'r sicrwydd deiliadaeth iawn i'r tenantiaid.